




Rodzina
Zdrowie
Ekologia
Edukacja
Wypoczynek

Dlaczego warto sadzić karłowe drzewa owocowe?
W rodzinnych ogrodach działkowych powinny być uprawiane przede wszystkim karłowe drzewa owocowe. Daje to szansę zgromadzenia na każdej działce większej liczby drzew różnych gatunków i odmian, rozłożenia w czasie zbioru owoców (od odmian najwcześniejszych do najpóźniejszych). Taki sposób zagospodarowania działek jest również okazją do wprowadzania do upraw nowości sadowniczych. Ponadto drzewa na podkładkach karłowych są łatwiejsze w pielęgnacji, nie wymagają bowiem intensywnego cięcia i prześwietlania, zbioru owoców dokonuje się stojąc na ziemi lub niewielkiej drabinie.
Zaletą uprawy drzew karłowych jest także wczesność ich wchodzenia w okres owocowania – już w 2 –3 roku po posadzeniu drzew uzyskuje się pierwsze dorodne plony.
Powoli w przeszłość odchodzą drzewka na podkładkach silnie rosnących (siewki Antonówki, A 2). W sprzedaży, z roku na rok, coraz więcej jest drzewek, zwłaszcza jabłoni i gruszy, dostępnych jest na podkładkach karłowych (dla jabłoni: M.9, P 16 i P 2; dla gruszy: klony pigwy MA i S1) i półkarłowych (dla jabłoni: P 60, M.26, P 14, M.7, MM 106). Ułatwia to podjęcie decyzji o wymianie starych, silnie rosnących drzew na nowe, często lepszych odmian i przede wszystkim mniejszych rozmiarów. Pamiętajmy też, że drzewa na podkładkach silnie rosnących dają pierwsze plony dopiero po ok. 8 latach od posadzenia. Wymagają również intensywniejszego cięcia.
(fot:Wikipedia)
6 powodów, dla których warto sadzić drzewa na podkładkach słabo rosnących:
- Mniejsza siła wzrostu drzewa (rozmiary drzewa)
- Łatwość formowania korony
- Wczesne wchodzenie w owocowanie
- Łatwiejsza pielęgnacja
- Zajmują mniej miejsca
- Łatwość karczowania
Po co tniemy drzewa?
Celem cięcia i prześwietlania drzew owocowych jest :
• nadanie drzewom właściwej formy,
• utrzymanie planowanego przez działkowca kształtu i rozmiaru koron,
• utrzymanie właściwej proporcji pomiędzy pędami starymi a młodymi,
• usuwanie pędów uszkodzonych i chorych,
• zapewnienie równowagi fizjologicznej pomiędzy wzrostem drzewa a jego owocowaniem,
• gwarancja uzyskiwania corocznego plonowania,
• poprawa wielkości, zdrowotności i wybarwienia owoców,
• zwiększenie ilości cukrów w owocach, co poprawia walory smakowe,
• odmłodzenie drzew starych, które powoduje również przedłużenie ich życia oraz okresu owocowania,
• łatwość ochrony drzew przed chorobami i szkodnikami,
• łatwość zbioru owoców rosnących w zasięgu ręki użytkownika działki.
Kiedy tniemy drzewa owocowe na działkach?
Cięcie zimowe drzew owocowych wykonywane w lutym lub marcu jest zabiegiem koniecznym i stosowanym w dużych sadach towarowych, gdzie trudno jest tak rozplanować prace, aby zdążyć je wykonać w odpowiednim terminie. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że wykonywany w tym okresie zabieg przeprowadzany jest w niesprzyjających warunkach pogodowych (mrozy, opady, śniegu, czy deszczu).
Na działkach warto polecać inny termin cięcia drzew owocujących – w czasie kwitnienia i do 2 tygodni po nim.
Działkowcy nie muszą się spieszyć, poza tym na działkach na powierzchni 3OO-5OO m2 rośnie przeważnie od kilku do kilkunastu drzew owocowych, przy czym wiśnie tnie się latem, po zbiorach owoców.
Ciecie drzew owocowych w okresie kwitnienia zalecane jest dla drzew jabłoni i gruszy, które rosną bardzo silnie, obficie kwitną lub dla drzew, które owocują przemiennie, co drugi rok.
Ten sposób prześwietlania jest preferowany szczególnie dla drzew starych i zaniedbanych, których wysokie korony zacieniają działkę, nie gwarantując uzyskania odpowiednich plonów. Owoce z nadmiernie rozrośniętych drzew owocowych trudno zebrać, przez co przeważnie opadają i są uszkadzane przez osy.
Cięcie to wykonywane jest w celu odmłodzenia koron i zmniejszenia rozmiarów drzew. Zasady takiego cięcia:
• cięcie starych drzew powinno być bardzo radykalne,
• wykonuje się je na drzewach wysokich, zaniedbanych, przez wiele lat nieciętych, na których strefa owoconośna przeniosła się na boki i wierzchołki koron. Środek koron tych drzew jest bezproduktywny i stanowi strefę długich gałęzi ogołoconych z liści i owoców.
• cięcie polega na gruntownym obniżeniu koron drzew przez usunięcie szczytu korony i gałęzi cieniujących środek drzewa;
• przewodnik drzewa skracamy do ok. 3 m,
• w wyniku tego cięcia korona drzewa staje się niższa o 1/3 do 2/3 i otwarta
od góry,
• po skróceniu korony i wycięciu zbędnych pędów prześwietlamy gałęzie na jej obwodzie (do rozpiętości ok. 3–3,5 m),
• cięcie odmładzające można rozłożyć na dwa trzy lata.
Korzyści z cięcia drzew w czasie kwitnienia:
1. Wykonanie zabiegu odmłodzenia koron drzew owocowych w okresie kwitnienia ogranicza zjawisko wyrastania na pozostawionych konarach licznych długopedów tzw. wilków, które nie mają już takiej siły wzrostu, jak przy cieciu zimowym lub wczesnowiosennym. Cięcie w tym terminie ogranicza zatem również potrzebę pracochłonnego cięcia letniego.
2. Ponieważ tniemy drzewa już po wiosennych przymrozkach unikamy uszkodzeń przymrozkowych pędów pozostawionych po cięciu.
3. Poprawa jakości, wielkości i wybarwienia owoców.
4. Drzewa owocowe zachowają równowagę fizjologiczną, co pozwala na uzyskanie plonu w roku bieżącym i zawiązanie latem pąków kwiatowych na przyszły rok.
5. Podczas cięcia w tym terminie zmniejsza się ryzyko porażenia drzew chorobami bakteryjnymi i grzybowymi.
6. Korony drzew po cięciu obniżającym będą lepiej doświetlone i przewietrzane.
7. Przez wykonane cięcie drzew owocowych poprawia się ich pokrój, przez co działki poprawiają również swój wizerunek na zewnątrz.
8. Nie należy obawiać się straty kwiatów usuniętych wraz z gałęziami podczas cięcia drzew, ponieważ jest to dla obficie kwitnącego drzewa również sposób przerzedzania zawiązków. Poza tym, do dobrego plonowania drzewa wystarczy tylko owocowanie z 10 % kwiatów.
Barbara Zoll-Paradowska
Starszy Inspektor OZ PZD
we Wrocławiu
Copyright © 2025 Polski Związek Działkowców All rights reserved.