Porady ogrodnicze

Fotoperiodyzm - 05.04.2024

Fotoperiod czy fotoperiodyzm brzmi strasznie, ale jest to „coś” co dla nas ogrodników jest ważne i może wpłynąć bardzo mocno na ilość i jakość plonów z działek.

Dzieci w szkołach podstawowych uczą się o tym, że ziemia kreci się wokół własnej osi i dzięki temu mamy dzień i noc, ruch ten trwa 24 godziny. Ziemia również kreci się wokół słońca – obieg ziemi dookoła słońca trwa 365 dni 5 godzin 48 minut i 46 sekund, czyli rok astronomiczny. Dzięki takim ruchom ziemi w dniu 21 marca i 23 września mamy równonoc czyli dzień trwa tyle samo co noc (12/12h). W dniu 20/21 czerwca mamy najdłuższa dzień w roku a 21/22 grudnia najkrótszy dzień w roku. Dobrze, ale po co nam to wiedzieć? Do czego takie informacje nam się przydadzą w ogrodnictwie i co to jest fotoperiodyzm?

Fotoperiodyzm jest to reakcja roślin na długość dnia. Nie chodzi o sytuacje kiedy produkujemy rozsadę na parapecie, jest mało słońca w domu, ciepło i rośliny są wyciągnięte. Chodzi o reakcje fizjologiczne roślin.

Fot 1. Kwiatostany rzodkiewki

Długość dnia potrafi wpłynąć np. na rozpoczęcie kwitnięcia przez rośliny. Dlaczego sałatę uprawiamy tylko wiosną i jesienią? Ponieważ sałata jest rośliną dnia długiego, z tego względu w okresie długich dni(powyżej 12 godzin światła) szybko wybija w pędy kwiatostanowe. Dlatego jeśli siali byśmy sałatę latem nie zawiąże główek tylko bardzo szybko zacznie kwitnąć. Jeśli jesień i wiosna będzie ciepła, to możemy się cieszyć wspaniałymi główkami sałaty z własnej szklarni.  Odmiany średnio późne i późne są mniej wrażliwe na długość dnia. Rzodkiewka jest również rośliną dnia długiego. Przykładem roślin dnia krótkiego (czyli zaczynają kwitnąć gdy dzień trwa poniżej 12 godzin) jest np. chryzantema, gwiazda betlejemska.

Fot 2. Kwiatostan sałaty

Nie wiem czy wiecie ale cebula też reaguje na długość dnia. TAK! Cebula jest rośliną dnia długiego. W pierwszym roku uprawy, przy długim dniu formuje cebule. Czyli sadzanie cebuli bardzo późno spowoduje że nie będzie miała ładnych, dużych cebul. Ale w przypadku cebuli są wyjątki! Cebula zimowa, coraz częściej spotykana na działkach, jest rośliną dnia krótkiego  i tworzy cebule jesienią i wczesną wiosną.

Fot 3. Cebula letnia z dymki.

Na nasze szczęście większość roślin jest fotoperiodycznie obojętnych, nie reagują na długość dnia i dzięki temu możemy je uprawiać przez cały sezon wegetacyjny, jak tylko miną nieszczęsne przymrozki.

Dzięki informacjom o wpływie długości dnia na zachowanie roślin możemy mieć bardziej dorodne plony.

 

 

 

Piotr Chmielewski

Starszy instruktor ds. ogrodniczych

Okręgu Warmińsko-Mazurskiego PZD w Olsztynie

Fot Piotr Chmielewski

Powrót