Publicystyka związkowa

Działkowcy na rzecz niepełnosprawnych i potrzebujących - 22.09.2016

Polski Związek Działkowców jako niezależna i samorządna organizacja społeczna realizuje zadania zapisane w ustawie o Rodzinnych Ogrodach Działkowych. Jednym z nich jest prowadzenie działalności społecznej na rzecz członków Związku, ich rodzin oraz społeczności lokalnych. ROD systematycznie wspierają i podejmują aktywności na rzecz poprawy warunków życia lokalnych społeczności. Szczególnie wobec tych najsłabszych.

Otwartość działkowców na niepełnosprawnych

Zauważyć można, że ogrody działkowe są otwarte także na współpracę z samorządami lokalnymi, organizacjami i zrzeszeniami, które niosą pomoc bardziej potrzebującym. Większość ogrodów posiada znakomite warunki do prowadzenia działalności prospołecznej. Centralnie usytuowany dom działkowca czy świetlica blisko przystanku kolejowego lub autobusowego ułatwiają zaproszenie doń osób mających trudności z poruszaniem się lub na wózkach. Działalność na rzecz najsłabszych przyczynia się do poprawy wizerunku samych ogrodów. Wielu działkowców to osoby starsze, wśród nich znaczną grupę osób stanowią właśnie niepełnosprawni. W Polsce mieszka ponad 5 milionów osób z niepełnosprawnością. Dla nich życie jest trudniejsze niż dla osób sprawnych. Chcieliby móc funkcjonować bez większych ograniczeń w miejscach przyjaznych. Takimi miejscami przyjaznymi niepełnosprawnym mogą być i są ogrody działkowe.

Już sam fakt, że art. 70. Regulaminu ROD mówi o obowiązku ułatwiania niepełnosprawnym dostępu do działek przez szerokie stosowanie przysługujących uprawnień, które dotyczą prawa wjazdu pojazdami mechanicznymi na teren ogrodu – świadczy o ujętej prawnie faktycznej, a nie deklarowanej otwartości ROD na osoby niepełnosprawne.

Systematyczne formy aktywności na rzecz najsłabszych

Na podstawie kilku zebranych telefonicznych informacji z losowo wybranych OZ Mazowieckiego, Wielkopolskiego, Lubelskiego, Małopolskiego i Pomorskiego, wyodrębnić można kilka najczęściej pojawiających się i zasługujących na wyróżnienie aktywności. Wśród nich są: organizowanie klubów seniora lub kół zainteresowań w świetlicach ogrodowych lub Domach Działkowca, udostępnianie pomieszczeń takim organizacjom jak branżowe stowarzyszenia i związki emerytów (od Wojennych, po Służby Pożarnictwa). Bardzo często spotykaną formą wsparcia dla słabszych jest przekazywanie nadwyżek plonów do ośrodków pomocy społecznej, domów spokojnej starości, domów dziecka, czy szpitali. W tym roku, jak widać po relacjach medialnych i raportach Zarządów ROD organizacja wczasów na działce dla grup seniorów lub osób niepełnosprawnych cieszyła się rekordową popularnością. Osobom z problemami psychofizycznymi radości dostarczają organizowane nawet okazjonalnie imprezy integracyjne z okazji np. Dnia Dziecka, Dnia Kobiet, Zakończenia Wakacji, Świąt Bożego Narodzenia. W ogrodach cyklicznie przeprowadzane są również zbiórki pieniędzy na cele charytatywne i przekazywanie ich potrzebującym, w tym szczególnie ważna w ostatnim okresie – pomoc bezrobotnym działkowcom.

Aktywny ogród społeczny i terapeutyczny

Powyższych działań jest na tyle dużo, że czytający zakładkę „Bieżące Wydarzenia” na portalu pzd.pl sami nie nadążają z jej pełną lekturą. Moi rozmówcy z Okręgowych Zarządów podkreślają jeszcze jeden ważny aspekt, wskazują na art.14 ust.3 Ustawy o ROD. Mówi on, że PZD może oddać działkę w bezpłatne użytkowanie instytucjom, które prowadzą działalność społeczną lub oświatową, rehabilitacyjną, dobroczynną, czy opieki społecznej. Z tej szansy skorzystało na przykład  Stowarzyszenie Przyjaciół Niewidomych i Słabowidzących “Ognik”, które otrzymało do realizacji swoich zadań statutowych działkę w ROD im. 2 Armii WP w Poznaniu.  Warto wspomnieć także o ROD Podzamcze w Wałbrzychu, który od 16 lat nieodpłatnie udostępnia swoje zielone tereny oraz budynek osobom skupionym w Wałbrzyskim Stowarzyszeniu Osób Szczególnej Troski „Reedukcja”. Kilkunastoosobowa grupa wraz z opiekunami każdego roku już od wczesnej wiosny dwa razy w tygodniu spotyka się w ROD, poświęcając czas na rekreację i wypoczynek. ROD Podzamcze oddaje do dyspozycji świetlicę i resztę ogrodowych dobrodziejstw Regionalnemu Stowarzyszeniu Osób z Chorobą Parkinsona. Z kolei ROD Magnolia w Kielcach organizuje akcje konkursowe poznawania przepisów ruchu drogowego, rowerowego i pieszego dla niepełnosprawnych i ich rodzin.

Spotkania te pełnią m.in. funkcje terapeutyczne, bowiem ułatwiają integrację z innymi ludźmi, pomagają podnieść samoocenę i wzmocnić poczucie własnej wartości, co jest szczególnie ważne w przypadku osób niepełnosprawnych.

Zajęcia dla osób niepełnosprawnych nie oznaczają, ze brać w nich udział mogą tylko osoby z niepełnosprawnością. Wręcz odwrotnie. Działkowcy nie tylko otwierają swoje ogrody, ale i chętnie integrują się ze swoimi gośćmi.

Terapia działką – szansa dla każdego działkowca

Nie tylko różnorodne wysiłki naszych zarządów zasługują na odnotowanie, ale samo zaproszenie niepełnosprawnych na teren ogrodu odgrywa ogromna rolę terapeutyczną. Standardem u naszych bratnich związków działkowców w Europie Zachodniej  jest hortiterapia, oznacza ona interdyscyplinarne działanie ogrodnictwa, medycyny i terapii manualnej mające na celu poprawę stanu zdrowia ludzi. Również w polskich ROD jest ona z sukcesem wdrażana, choć może nie jest aż tak popularna jak u naszych sąsiadów. Cztery lata temu, 15 marca 2012 r., specjaliści teoretycy i praktycy medycyny, psychologii, ogrodnictwa, ziołolecznictwa spotkali się na I Ogólnopolskiej Konferencji, zatytułowanej "Hortiterapia - stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczych."

Hortiterapia zakłada pracę w ogrodzie i jednoczesne przebywanie wśród roślin w celu poprawy zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka. Dziedzina ta jest stosunkowo młoda, chociaż każdy z nas wiedział o jej pozytywnych skutkach. Jako działkowcy bardzo chętnie obcujemy z roślinami (hortiterapia bierna), ale też dużo osób nie wyobraża sobie życia bez pracy w ogrodzie (hortiterapia czynna).

Większość działkowców prowadzi działania hortiterapeutyczne nawet o tym nie wiedząc? I nie promując się, a warto zrobić więcej w tej materii. Podczas wspomnianej konferencji jej uczestnicy potwierdzili, że samo zaproszenie niepełnosprawnych na działkę i same rozmowy wśród działkowej przyrody, dotykanie roślin i plonów prowadzi do poprawy sprawności psychoruchowej wśród przewlekle chorych. Jak się okazuje klasyczna rehabilitacja jest często przyjmowana przez dzieci, jako zło konieczne. Natomiast chętnie podejmują trud nauki chodzenia, czy chwytania, gdy mają za zadanie dojść do atrakcyjnie wyglądającej rośliny, czy ją dotknąć. Dzieci traktują taką rehabilitację, jako zabawę. Zielona terapia jest zalecana nie tylko dla niepełnosprawnych, ale też uzależnionych, przebywających w domach penitencjarnych, bezdomnych, bezrobotnych, pacjentów z demencją, czy chorobą Alzheimera. Kontakt z roślinami i praca ogrodnicza pozwala im poprawić zdrowie fizyczne i samopoczucie, redukować stres, napięcie, agresję. Ci którzy doświadczają kontaktu z naturą – dzięki temu efektywniej funkcjonują społecznie.

Inwestycje i wzajemna współpraca PZD z miastami

Polski Związek Działkowców w samym tylko 2016 roku własnym nakładem wykonał prace remontowo-inwestycyjne  w 261 ROD. Dzięki temu domy działkowca mogą być użytkowane dłużej i efektywniej służyć niepełnosprawnym działkowcom. Zostały założone także nowe trawiaste aleje i parkingi przed ROD.

Jako działkowcy możemy korzystać z między innymi budżetów obywatelskich w celu poprawy infrastruktury ogrodowej. Na przykład w Katowicach przed ROD „Radość” w marcu 2016r. zbudowano podjazd dla osób niepełnosprawnych i działkowców korzystających z działek z małymi dziećmi oraz dla wszystkich tych, którzy potrzebują takiej formy wejścia i wyjścia na teren Ogrodu.

Ponadto dzięki samoorganizacji Zarządów i PZD utrzymywane są nowe strony internetowe, jak na przykład strona OZ Bydgoszcz, na której umieszczono apel o przekazanie 1% podatku dla Stowarzyszenia na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych „Pomoc Dzieciom”.

Wszystko to razem tworzy znakomite infrastrukturalne warunki do współpracy z kolejnymi organizacjami i samorządami. Szanowne organizacje pomocy społecznej, urzędnicy, fundusze pomocowe, ale też indywidualne osoby - jeśli tylko wykażecie wolę współpracy możecie zawsze liczyć na pomoc rzesz działkowców. Pomoc nie deklaratywną, a realną, bo działkowcy to ludzie, którzy mają wiele pomysłów i jak widać we wszystkich dziedzinach - potrafią je konkretnie wdrożyć do działania.

MB

Powrót