Szukaj

Uchwalenie ustawy o ROD - 23.04.2012

      Doprowadzając do uchwalenia ustawy z dnia 8 lipca 2005r. o rodzinnych ogrodach działkowych, Związek odniósł jeden z największych sukcesów w swojej historii. Pomimo licznych i wpływowych przeciwników, a wręcz wrogów ogrodów działkowych, PZD udało się zmobilizować kilkumilionową społeczność rodzin działkowców do wspólnych starań o uchwalenie ustawy. Ustawy, która w powszechnej opinii połączyła dorobek przeszło wiekowej tradycji ruchu działkowego w Polsce, z rozwiązaniami odpowiadającymi na wyzwania stojące przed ogrodami działkowymi w XXI w.

 

      Na fali przemian, jakie nastąpiły w Polsce po 1989r., niektóre środowiska polityczne i gospodarcze negowały wszelkie zjawiska społeczne i systemowe funkcjonujące również w okresie PRL. Efektem takiej postawy były nierzadko próby narzucenia, w imię hasła zerwania z PRL-em, nowego porządku w sferach życia społecznego, które nie tylko dobrze funkcjonowały, ale wbrew stereotypowym poglądom, miały niewiele wspólnego z minionym systemem.

      Niestety, jedną z takich dziedzin stało się ogrodnictwo działkowe, dla których lata 80-te XX w. były okresem najszybszego rozwoju w historii Polski. Być może ten fakt spowodował, że ruch ogrodnictwa działkowego, funkcjonujący na ziemiach polskich od początku XX w., niektórym kojarzył się tylko z PRL. W rzeczywistości rozwój ogrodów wynikał z dwóch czynników. Po pierwsze kryzys zawsze powodował wzrost społecznego zapotrzebowania na działki. Po drugie, uchwalona w 1981r. dzięki zabiegom środowiska działkowców ustawa o pracowniczych ogrodach działkowych, uniezależniła samorząd działkowców od czynników zewnętrznych i oddała sprawy ogrodów wyłącznie w ręce działkowców.  Powołanie do życia niezależnej i samorządnej organizacji społecznej – Polskiego Związku Działkowców – okazało się rozwiązaniem, które uwolniło potencjał samoorganizacji społeczeństwa. Efektem tego było właśnie utworzenie nowych ogrodów, w których działki otrzymało wówczas ponad 350 000 polskich rodzin.

      To fałszywe postrzeganie ogrodów działkowych po 1989r. stało się dla działkowców źródłem poważnych problemów, zagrażających ich podstawowym interesom. Przez następne 15 lat ogrody działkowe przeżywały kolejne niezrozumiałe wręcz ataki. Ich celem było całkowite wymazanie ogrodów z krajobrazu miast i likwidacja organizacji broniącej praw polskich działkowców, czyli PZD. W tym kontekście można wspomnieć chociażby pierwszy projekt ustawy z 1990 roku, zakładający likwidację ogrodów w ciągu pół roku i nakazujący działkowcom posprzątanie po sobie. Kolejne projekty, zgłaszane w następnych latach, również dążyły do likwidacji ogrodów. Nic dziwnego, że każdy spotykał się z falą żywych protestów działkowców. Tak było chociażby w przypadku projektu ustawy o powszechnym uwłaszczeniu obywateli z 1998r., który z początku zakładał bezpłatne uwłaszczenie działkowców na użytkowanych przez nich działkach. Na szczęście, wskutek protestów i argumentów działkowców, którzy rozumieli, że pod chwytliwymi propozycjami kryje się w rzeczywistości koniec ich ogrodów, Sejm wycofał się z tej inicjatywy.

      Równie niekorzystny dla działkowców był pomysł posłów z PiS z 2005r., którzy forsowali rozwiązania zmierzające do odpłatnego uwłaszczenia działkowców oraz likwidacji POD i nacjonalizacji majątku wypracowanego przez członków PZD. Projekt ten wywołał powszechne oburzenie i protest działkowców, co przejawiało się w tysiącach listów od całych społeczności ogrodów, jak i indywidualnych działkowców. Sprzeciw wobec rozwiązań autorstwa PiS był również wyrażany podczas licznych narad zorganizowanych z użytkownikami działek w ogrodach. W ich trakcie wysuwali oni także rozmaite propozycje przeciwstawienia się pomysłom lansowanym przez PiS. Wśród nich wielokrotnie powtarzał się wniosek o przygotowanie projektu nowej ustawy, korzystnej dla działkowców oraz ogrodów i wniesienia go pod obrady Sejmu.

       To olbrzymie zapotrzebowanie społeczne nie mogło zostać niezauważone przez Związek. Dlatego też w jego strukturach podjęte zostały najpierw konsultacje, a później prace nad opracowaniem projektu. Działania te podejmowane były w ścisłej współpracy z ogółem działkowców. Dawało to pewność, że rozwiązania w nim zawarte odpowiadają ich oczekiwaniom. Po kilkumiesięcznych pracach w dniu 3 marca 2005r. projekt ustawy został przyjęty przez Krajową Radę PZD. Podjęto również starania o potwierdzenie jego legitymizacji przez poparcie od ogółu działkowców.  Rozpoczęto szeroką kampanię informacyjną. W jej ramach do ogrodów trafiło ok. 1 000 000 egzemplarzy broszur z projektem ustawy, tak aby działkowcy mieli możliwość bezpośredniego zapoznania się z jego treścią. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Podjęte przez PZD zbieranie poparcia na listach pod tym dokumentem, w bardzo krótkim czasie zaowocowało przeszło 230 000 podpisów. Wraz ze zbiorowymi wystąpieniami poparcia dla ustawy skierowanymi przez społeczności ogrodowe do posłów i senatorów, stanowiły najlepszy dowód, że zapisy projektu ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych odpowiadają środowisku działkowców i są zgodne z ich oczekiwaniami. Warto podkreślić, iż rozwiązania zawarte w ustawie o ROD spotkały się z uznaniem ze strony samorządów terytorialnych, które znalazło wyraz w licznych pismach napływających do PZD.

      W sytuacji tak jednoznacznego poparcia społecznego udzielonego jego propozycjom, Związkowi było dużo łatwiej znaleźć w Sejmie posłów gotowych poprzeć projekt. W trakcie prac Sejmu, w których przedstawiciele PZD brali aktywny udział poprzez uczestnictwo w posiedzeniach komisji sejmowych, do projektu popartego przez działkowców wprowadzono jedynie niewielkie zmiany.  

      Głosowanie Sejmu nad ustawą o rodzinnych ogrodach działkowych odbyło się w dniu 8 lipca 2005r. Na 358 obecnych na sali posłów, za ustawą o ROD opowiedziało się 226, przeciw 129, a 1 się wstrzymał. Do tekstu przyjętego przez Sejm, Senat nie wprowadził poprawek, dzięki czemu już 15 sierpnia 2005r. Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał ustawę o rodzinnych ogrodach działkowych.

     W ten sposób Związek odniósł jeden z największych sukcesów w swojej historii. Pomimo licznych i wpływowych przeciwników, a wręcz wrogów ogrodów działkowych, udało mu się zmobilizować kilkumilionową społeczność rodzin działkowców do wspólnego poparcia idei nowej ustawy. Ustawy, która w powszechnej opinii połączyła dorobek przeszło wiekowej tradycji ogrodów działkowych w Polsce, z rozwiązaniami odpowiadającymi wyzwaniom stojącym przed ogrodami działkowymi w XXI w.

      Do najważniejszych zapisów ustawy należy zaliczyć:

      - gwarancję ochrony istnienia ogrodów,

      - zachowanie socjalnego charakteru działek dostępnych dla osób najuboższych, co jest możliwe dzięki zwolnieniu działkowców z czynszów  dzierżawnych i podatków,

      - ochronę działkowców przed skutkami roszczeń zgłaszanych do terenów rodzinnych ogrodów działkowych,

      - prawo działkowca do działki zamiennej i odszkodowania za majątek zgromadzony na działce, w przypadku likwidacji ogrodu,

     - istnienie ogólnopolskiego samorządu działkowców, który zarządza rodzinnymi ogrodami działkowymi i skutecznie pomaga działkowcom w egzekwowaniu ich praw,

      - stworzenie warunków prawnych, które gwarantują, że rodzinne ogrody działkowe pozostają ternami zielonymi, które pełniąc ważne funkcje ekologiczne, służą społecznościom lokalnym polskich miast.

       Stosowanie ustawy o ROD w praktyce dowiodło, iż przyjęte w niej rozwiązania odpowiadają potrzebom ogrodów i działkowców. Stąd też gdy stała się ona celem ataków ze strony środowisk dążących do przejęcia terenów ogrodów, działkowcy gremialnie stanęli w jej obronie. Przeprowadzona w ogrodach akcja zbierania podpisów pod listami poparcia dla zachowania ustawy w niezmienionym kształcie była najlepszym dowodem akceptacji, jaką akt ten cieszy się w całym środowisku działkowców. Na listach zdeponowanych w KR PZD podpisy złożyło przeszło 620 000 osób.

 

BP

Powrót