Porady ogrodnicze

Zimowa lustracja drzew – zapobieganie rozwojowi szkodników - 14.02.2023

Druga część zimy i przedwiośnie to dobra pora, by wykonać przegląd drzew owocowych, na których mogą zimować różne stadia szkodników, np. przędziorków lub mszyc.  Wczesne zauważenie zagrożenia i  przeprowadzona profilaktyka mogą znacznie ograniczyć żerowanie szkodników lub potrzebę użycia preparatów chemicznych w nadchodzącym sezonie.

Dlaczego warto zrobić przegląd drzew zimą?

Na bezlistnych gałęziach drzew owocowych (ale nie tylko) łatwiej zauważyć jaja lub inne formy wielu szkodników, które najczęściej żerują na drzewach owocowych, np. przędziorków, mszyc, czy szpecieli. Ilość form zimujących szkodników na drzewach w dużej mierze uzależnia ich występowanie i żerowanie wiosna i latem, dlatego warto lustrować drzewa pod koniec zimy. Znajomość wyglądu zimujących form szkodników (np. jaja) pozwoli przeciwdziałać ich rozwojowi.

Na wykonanie przeglądu drzew najlepszy będzie słoneczny, suchy dzień, by jak najdokładniej obejrzeć drzewo. Trzeba pamiętać, że zimujące formy szkodników często ukryte są na dolnej stronie gałęzi lub w zagłębieniach kory.

Jak rozpoznać zimowe formy przędziorków?

Często spotykany przędziorek owocowiec w formie dorosłej przypomina czerwonego pajączka, a jego formą zimującą są drobne czerwone jaja, które składane są w koloniach po kilkanaście, kilkadziesiąt lub nawet po kilkaset sztuk. Znajdują się zwykle po południowej stronie drzew, a także na dolnej (spodniej) stronie gałęzi, czy w zagłębieniach kory. Przy dużej ilości, widać jej z większej odległości jako różnej wielkości czerwone plamy o nieregularnym kształcie.

Formą zimującą innego dokuczliwego szkodnika – przędziorka chmielowca jest zapłodniona, czerwonawej barwy samica. Po nagromadzeniu zapasów (tłuszczów) w ciele może ona przetrwać okres zimy w spękanej korze oraz innych jej nierównościach i zagłębieniach. Samice zimują w taki sposób zebrane po kilkadziesiąt (a nawet po kilkaset) sztuk i są przykryte cienką pajęczyną. Mogą zimować nie tylko na drzewach, ale także w opadłych liściach czy w wierzchniej warstwie gleby.

Formy zimujące mszyc na drzewach

Drzewa owocowe atakowane są przez różne mszyce,  między innymi przez mszycę jabłoniową, mszycę czereśniową, mszycę wiązowo-gruszową, mszycę śliwowo-trzcinową, czy mszycę brzoskwiniowo-ziemniaczaną. Zazwyczaj stadium zimującym mszyc są jaja, które składane są pojedynczo lub w grupach przy młodych, jednorocznych lub dwuletnich pędach i u nasady pąków lub w zgłębieniach i pofałdowaniach kory.

Lustrując drzewa, należy więc dokładnie obejrzeć pędy jednoroczne i dwuletnie oraz zagłębienia kory u ich nasady, aby dostrzec złożone prze mszyce jaja.

Inną mszycą, która czasem atakuje drzewa owocowe jest bawełnica korówka, która ze względu na ciemnoczerwoną barwę nazywana jest też mszycą krwistą. Oprócz barwy wyróżniają ją także podłużne, woskowate włókna, pokrywające jej ciało i przypominające kłaczki waty. Formą zimująca bawełnicy są młode larwy, kryjące się w zagłębieniach, pofałdowaniach i spękaniach kory, w konarach drzew, ale również w szyjce korzeniowej.

Zabiegi profilaktyczne i zwalczające po przeglądzie drzew

Jeśli po przeglądzie okaże się, że na drzewach znajduje się duża ilość kolonii jaj mszyc lub przędziorka owocowca, czy samic bawełnicy albo przędziorka chmielowca należy wykonać wczesnowiosenny oprysk profilaktyczno-zwalczający (np. preparatami olejowymi typu Promanal, Treol lub Emulpar). Po zetknięciu z organizmem szkodnika olej otacza go lepkim śluzem, który zakłóca i uniemożliwia oddychanie, poruszanie się oraz żerowanie i w konsekwencji owad ginie lub zhamowany zostaje jego rozwój z jaj. Tego typu środki należy stosować zgodnie z zaleceniami na etykietach i przy odpowiedniej temperaturze (ok. 10 °C), a przygotowanym roztworem trzeba bardzo dokładnie opryskać  gałęzie, konary i pień drzewa. Dzięki takim zabiegom hamujemy rozwój nie tylko mszyc lub przędziorków, ale także innych szkodników, np. szpecieli, czy miseczników.

 

tekst zdjęcie:

Maciej Aleksandrowicz

OZ Mazowiecki

Powrót