Szukaj

Wiedzy nigdy dosyć - ciekawe wykłady - 01.07.2021

W ramach Dnia Otwartych Drzwi Instytutu Ogrodnictwa Państwowego Instytutu Badawczego w Skierniewicach każda zainteresowana osoba mogła dziś wziąć udział w otwartych wykładach on-line (30 czerwca br.).

Wykłady prowadzili pracownicy Instytutu, którzy zaprezentowali wyniki swych badań w bardzo interesujących prezentacjach. Każdy temat niby odmienny, jednak dotyczący proponowanych zasad uprawy w obliczu następujących zmian klimatycznych.

Wszyscy odczuwamy skutki zmiany klimatu: wysoka temperatura w dzień i w nocy, okresowa susza, gwałtowne zjawiska pogodowe: gradobicia, mocne ulewy, trąby powietrzne. Wszystko to sprawia, że uprawa roślin staje się coraz bardziej wymagająca. Aby pomóc roślinom naukowcy z Instytutu proponują szereg rozwiązań możliwych do zastosowania na naszych działkach.

Warto uprawiać warzywa w oparciu o dobre sąsiedztwo. Tak uprawiane warzywa lepiej rosną i chronią się nawzajem przed chorobami np. ogórki obsadzane bazylią są mniej porażane przez mączniaki. Pod drzewami owocowymi warto sadzić różne gatunki mięty, która najbardziej hamuje wzrost chwastów oraz występowanie przędziorków i szpecieli. Mięta da nam dodatkowy pożytek w postaci świeżego ziela, które można mrozić lub suszyć i wykorzystać w późniejszym terminie. Zamiast mięty można posadzić nasturcję, aksamitkę, dynię lub przywrotniki.

Ściółkowanie ma ogromne znaczenie dla uprawianych roślin. Dzięki temu prostemu zabiegowi ograniczamy parowanie wody z gleby oraz wzrost roślin konkurencyjnych – chwastów. Dodatkowo, podczas postępującego rozkładu materii zielonej uprawiane warzywa pobierają składniki pokarmowe.

Gleba wolna od chwastów, dobrze uprawiona i efektywnie podlewana wymaga optymalnego nawożenia i ochrony, najlepiej preparatami organicznymi lub sztucznymi wzbogaconymi w pożyteczne mikroorganizmy glebowe, aminokwasy, cukry, witaminy i inne. Biopreparaty pomagają ochronić rośliny np. przed szarą pleśnią, ale przede wszystkim pozytywnie wpływają na rozwój systemu korzeniowego, dzięki czemu roślina efektywniej pobiera i wykorzystuje składniki pokarmowe i staje się bardziej odporna na warunki pogodowe oraz na choroby.

Oprócz optymalnej - ekologicznej uprawy należy pamiętać o owadach pożytecznych, w tym zapylających tj.: pszczoły miodne, samotnice: murarka rogata, ogrodowa, nożycówka pospolita oraz trzmiele. Ich populacja drastycznie maleje, a ponieważ nie wszystkie rośliny są samopylne, musimy dbać o owady. Zakładanie pasiek lub ekohoteli to pierwszy krok.

Zapewnienie miejsc do bytowania jest ważne, jednak należy pomyśleć o roślinach dających pożytek tym owadom. Można zakładać łąki kwietne, sadzić typowe rośliny miododajne, ale im większa bioróżnorodność uprawianych roślin kwitnących przez cały rok, tym więcej pyłku i nektaru – pożytku dla pszczół i innych owadów, a dla nas pożytku w postaci owoców. Różnorodność uprawianych roślin wpływa również na zwiększenie liczebności gatunkowej pożytecznych organizmów, dzięki czemu zmniejszy się liczebność szkodników.

Aby chronić owady pożyteczne należy zaniechać stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Jeśli ich stosowanie jest konieczne, należy wybierać środki selektywne i stosować je dopiero po zakończeniu oblotu przez pszczoły.

Stosując niechemiczne metody ochrony (wyciągi lub gnojówki roślinne do opryskiwania, barwne tablice lepowe, pułapki feromonowe, strząsanie lub zgniatanie owadów) uda się na tyle ograniczyć liczebność szkodników, że ochrona chemiczna na działkach będzie zbyteczna.

Bardzo ważną sprawą jest trafny dobór gatunków i odmian, które będą odporne na choroby lub warunki pogodowe, szczególnie na suszę. Np. w uprawie wiśni warto posadzić odmianę Granda lub Lucyna, a nie Łutówka, która jest podatna na brunatną zgniliznę drzew pestkowych. Jagoda kamczacka, rokitnik, świdośliwa, aronia, aktinidia, winorośl wydają się być odporne na zmieniające się warunki klimatyczne i znoszą okresowe susze.

Warto sadzić nowe odmiany, dobrze znoszące warunki klimatyczne występujące w Polsce. W przypadku moreli pracownicy Instytutu polecają odmiany: Skierniewicka Słodka lub Bella, ponieważ lepiej rosną i plonują niż Early Orange i Harcot. W przypadku porzeczki czarnej warto posadzić odmiany odporne na choroby i dające owoce z najwyższą zawartością witaminy C i fenoli: Polonus, Polares i Tisel lub odmiany z genetyczną odpornością na wielkopąkowca porzeczkowego: Polares i Polonus.

Wszystkie omawiane dziś tematy wpisują się w założenia Programów opracowanych przez PZD: Bioróżnorodność na działkach w ROD, Otwarty program klimatyczny PZD, Otwarty program nowoczesnego zagospodarowania działek na miarę potrzeb współczesnych rodzin. Zatem, już nic nie stoi na przeszkodzie, aby w pełni realizować opracowane Programy na działkach w Rodzinnych Ogrodach Działkowych.

 

Jadwiga Brzozowska

OP PZD Rzeszów

Powrót