Porady prawne.

ROD w strefach kontrolowanych gazociągów - 12.01.2021

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie, dla gazociągów należy wyznaczyć, na okres ich użytkowania, strefy kontrolowane. Pojęcie "strefy kontrolowanej" zostało zdefiniowane w § 2 pkt 30 rozporządzenia. Oznacza ono obszar wyznaczony po obu stronach gazociągu, którego linia środkowa pokrywa się z osią gazociągu, w którym przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się transportem gazu ziemnego podejmuje czynności w celu zapobieżenia działalności mogącej mieć negatywny wpływ na trwałość i prawidłowe użytkowanie gazociągu.

W strefach kontrolowanych należy kontrolować wszelkie działania, które mogłyby spowodować uszkodzenie gazociągu lub mieć inny negatywny wpływ na jego użytkowanie i funkcjonowanie. Ponadto, w strefach kontrolowanych nie należy wznosić obiektów budowlanych, urządzać stałych składów i magazynów oraz podejmować działań mogących spowodować uszkodzenia gazociągu podczas jego użytkowania. Na wyznaczonych terenach nie mogą również rosnąć drzewa w odległości mniejszej niż 2,0 m od gazociągów o średnicy do DN 300 włącznie i 3,0 m od gazociągów o średnicy większej niż DN 300, licząc od osi gazociągu do pni drzew. Wszelkie prace w strefach kontrolowanych mogą być prowadzone tylko po wcześniejszym uzgodnieniu sposobu ich wykonania z właściwym operatorem sieci gazowej.

Co to oznacza dla ROD i jakie mogą być konsekwencje naruszenia
przepisów ?

Niejednokrotnie pod ziemią biegną rurociągi, gazociągi czy inne urządzenia, które powstały wiele lat temu, a obecnie właściciele lub użytkownicy nie mają o nich pojęcia. Często również dokumentacja techniczna zawiera braki bądź nie ma jej wcale. Takie sytuacje mają również miejsce na terenach niektórych ROD. Dopiero prowadzone kontrole przez odpowiednie spółki gazowe uświadamiają zarządom ROD i działkowcom, że ich składniki majątkowe znajdują się w takiej strefie. Dlatego tak ważne jest aby zarządy ROD miały świadomość co znajduje się nie tylko na terenie ROD, ale również pod ziemią. Taka wiedza jest nie tylko potrzebna, aby obiekty działowców były budowane zgodnie z przepisami, ale dla samego bezpieczeństwa działkowców i ich rodzin. Istotne jest również posiadanie inwentaryzacji infrastruktury znajdującej się na terenie ROD, zarówno tej stanowiącej własność PZD, jak i innych podmiotów.

A co jeśli spółka nakazuje nam rozbiórkę urządzeń znajdujących się na terenie ROD ?

Niestety nie ma jednej, właściwej recepty na rozwiązanie tego problemu. Każda sprawa wymaga indywidualnego przeanalizowania, gdyż zarówno gazociągi, jak i obiekty czy nasadzenia były sytuowane na gruncie w różnych okresach i na podstawie różnych przepisów. Jednakże zawsze należy podejmować działania w obronie ROD i działkowców. Należy pamiętać, iż przepisy rozporządzenia nie wprowadzają bezwzględnego zakazu realizacji obiektów w strefie kontrolowanej. Rozporządzenie bowiem posługuje się sformułowaniem, iż „nie należy wznosić obiektów budowlanych (…) oraz podejmować działań mogących spowodować uszkodzenia gazociągu podczas jego użytkowania”. Ponadto jakiekolwiek „prace mogą być prowadzone tylko po wcześniejszym uzgodnieniu sposobu ich wykonania z właściwym operatorem sieci gazowej”. Zatem zawsze należy podejmować próby ugodowego porozumienia się ze spółką, aby umożliwić pozostawienie zabudowy, oczywiście z zachowaniem bezpieczeństwa.

Brak ugodowego porozumienia może prowadzić do wszczęcia postępowania o rozbiórkę obiektów znajdujących się w strefie. Nie można jednak zapominać, iż przepisy o strefach kontrolowanych nie powinny być interpretowane w kierunku zbyt rygorystycznym. Przepisy te bowiem nie są przepisami ustawowymi ale wykonawczymi do ustawy. Zgodnie z art. 21 ust. 2 Konstytucji RP, wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Stosownie zaś do treści art. 64 ust. 3 Konstytucji RP, własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.

Obecnie często Związek jest informowany o realizacji inwestycji liniowych czy to na terenie ROD, czy w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Ważne jest, aby już na etapie projektowania badać sytuację, jak realizacja inwestycji wpłynie na dalsze funkcjonowanie ROD w zależności od wielkości gazociągu i jego usytuowania a także jakie będzie jego odziaływanie na poszczególne działki. Nawet jeśli Związek wyrazi zgodę na przedmiotową inwestycję, niezmiernie istotne jest, aby informować o wszystkim zarządy ROD, gdyż wiedza ta pozwoli w przyszłości uniknąć kłopotów, z którymi teraz muszą zmierzyć się niektóre ROD i działkowcy, którzy nie mieli świadomości, co znajduje się pod ziemią ich ogrodów działkowych.

Agnieszka Rudawska

WGG KZ PZD

Źródło: Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie

Powrót