Rodzina
Zdrowie
Ekologia
Edukacja
Wypoczynek
Od ponad 30 lat PZD zmaga się z problemem roszczeń do gruntów ROD. Ostatnie badanie roszczeń wykazało, że objętych jest nimi 330 ROD o pow. ponad 877 ha i liczbie działek rodzinnych – 20599. Występują one na terenie 23 Okręgów PZD. Dużą grupę roszczeń stanowią roszczenia w dużych miastach takich jak: Warszawa, Kraków, Poznań, Lublin, Gdańsk.
Jednostka krajowa, jak i Okręgi PZD podejmują szereg działań w obronie gruntów ROD przed roszczeniami. Mianowicie, monitorują i regulują stan prawny gruntów ROD (w tym na podstawie art. 76 ustawy o ROD), biorą udział w setkach postępowań sądowych i administracyjnych związanych w wydaniem gruntu, zapłatą za bezumowne korzystanie, stwierdzeniem zasiedzenia, stwierdzeniem nieważności decyzji reprywatyzacyjnych, zwrotem wywłaszczonych nieruchomości itd., prowadzą wielomiesięczne negocjacje z właścicielami gruntów w celu uniknięcia kosztów związanych z bezumownym korzystaniem, czy też angażują się w procesy legislacyjne, mające na celu uchwalenie „dobrego prawa” dla ROD i działkowców.
W ostatnich kilku latach, PZD brał udział w pracach legislacyjnych dotyczących dwóch projektów ustaw regulujących zagadnienia roszczeń. W szczególności uczestniczył w konsultacjach nad projektem ustawy z 2017 r. o zrekompensowaniu niektórych krzywd wyrządzonych osobom fizycznym wskutek przejęcia nieruchomości lub zabytków ruchomych przez władze komunistyczne po 1944 r., którego celem było kompleksowe uregulowanie sytuacji prawnej gruntów przejętych po 1944 r. na rzecz Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego na podstawie przepisów nacjonalizacyjnych. Ostatecznie, projekt ten nie został uchwalony przez Sejm i Senat RP. Związek uczestniczył również w pracach nad projektem ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami, która zmieniła zasady zwrotu wywłaszczonych nieruchomości, w tym zajętych przez ogrody. Dzięki PZD udało się wprowadzić do ww. ustawy zmianę polegającą na skróceniu terminu na zgłaszanie przez byłych właścicieli lub ich spadkobierców wniosków reprywatyzacyjnych. Dzięki temu obecnie wiele ROD położonych na gruntach wywłaszczonych cieszy się ustabilizowaną sytuacją prawną.
Lepsza przyszłość czeka również 20 warszawskich ROD (o pow. 62, 1211 ha i liczbie działek – 2010), położonych na gruntach objętych tzw. Dekretem Bieruta, na podstawie którego dawni właściciele nieruchomości bądź ich spadkobiercy dochodzą ustanowienia na ich rzecz własności czasowej (obecnie prawa użytkowania wieczystego). W dniu 2 października 2020 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 17 września 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa, ustawy o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami. W ustawie też znalazły się m.in. nowe zasady dotyczące zwrotu gruntów objętych Dekretem Bieruta. Zostały również wzmocnione prawa osób, które obecnie dysponują ww. nieruchomościami. Dla PZD szczególne znaczenie mają zmiany dokonane w ustawie o gospodarce nieruchomości, a w szczególności w art. 214a ust. 1, który stanowi, że:
„Odmawia się oddania gruntu w użytkowanie wieczyste lub przeniesienia prawa własności gruntu na rzecz osoby uprawnionej, o której mowa w art. 7 ust. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 7 ust. 2 tego dekretu, ze względu na:
8) położenie gruntu w ramach (…) terenów zieleni w rozumieniu art. 5 pkt 21 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55, 471 i 1378) – zgodnie z art. 5 ustawy o ROD, rodzinne ogrody działkowe stanowią tereny zielone i podlegają ochronie w przepisach dotyczących ochrony przyrody,
9) ustanowienie (…) na rzecz osób trzecich praw rzeczowych na gruncie (…) – dzięki art. 76 ustawy o ROD, PZD udało się potwierdzić prawo użytkowania do 189,8636 ha gruntów warszawskich ROD,
12) przeznaczenie lub wykorzystanie nieruchomości na cele użyteczności publicznej” – zgodnie z art. 4 ustawy o ROD, rodzinne ogrody działkowe są urządzeniami użyteczności publicznej”.
Dzięki ww. zapisom, które uniemożliwiają realizację wniosków dekretowych również w stosunku do gruntów warszawskich ROD, jest duża szansa, że w najbliższym czasie wiele postępowań realizowanych na podstawie dekretu Bieruta zakończy się pozytywnymi rozstrzygnięciami dla PZD, ROD i działkowców. W tym celu, PZD będzie nadal uczestniczył w ww. postępowaniach administracyjnych i podnosił przedmiotowe uregulowania prawne, aby oddalić chociażby część roszczeń zgłoszonych do gruntów warszawskich ROD i tym samym uratować jak największą liczbę ROD w Warszawie przed ich likwidacją!
Ustawa ww. zakresie wejdzie w życie w terminie 14 dni od dnia jej ogłoszenia (publikacji w Dzienniku Ustaw). Ww. przepisy mają mieć zastosowanie również do spraw wszczętych, a nie zakończonych.
Krajowy Zarząd PZD
Warszawa, dnia 7 października 2020 r.
Copyright © 2024 Polski Związek Działkowców All rights reserved.