Porady ogrodnicze

Czas na dobry plan - 06.04.2020

Ostatnie zdarzenia w kraju i na świecie, wywołują duży niepokój. Konieczność ograniczenia przemieszczania się i zalecenia aby pozostać w domach to aktualnie najlepszy sposób na powstrzymanie rozprzestrzeniania się  choroby. Niech to nie będzie czas zmarnowany.

Niebawem wrócimy do naszych ogrodów z szumiącą już na parapetach rozsadą i nasionami, coraz mocniej utwierdzeni w przekonaniu, jak cenne jest posiadanie własnych plonów.

Już teraz wato przygotować dobry plan

na ogród pełen ekologicznych warzyw.

Najważniejsze zasady dobrze zaplanowanej uprawy

1. Nie wolno uprawiać po sobie roślin spokrewnionych - należących do tego samego gatunku ani rodziny np. po rzodkiewce nie sadzi się kalarepy lub brokułu oraz nie łączy poplonów z rzepaku i gorczycy z warzywami z rodziny kapustowatych. Powodem takich zaleceń jest rozprzestrzenianie się kiły kapusty atakującej wszystkie gatunki należące do tej rodziny roślin. Z powodu nagromadzenia agrofagów niszczących bakterie brodawkowe żyjące w symbiozie rodziną bobowatych należy nie częściej niż co 4 lata powtarzać uprawy roślin strączkowych (zgłasza grochu). Ze względu na nicienie mątwika burakowego, należy zachować czteroletni odstęp przed powrotem na to samo stanowisko buraka ćwikłowego.
2. Rośliny o płytkim systemie korzeniowym należy uprawiać na przemian z roślinami korzeniącymi się głęboko. Następstwo roślin o podobnej budowie systemu korzeniowego prowadzi do jednostronnego zubożenia gleby ze składników pokarmowych tych samych warstw gleby. Stąd najpierw sadzi się rośliny o głębokich korzeniach (burak ćwikłowy, kapusta, marchew), a następnie płytko korzeniące się gatunki (cebula, sałata, szpinak), tworząc dla nich tym samym naturalny drenaż.
3. 3.     Rośliny okrywające glebę powinno się uprawiać przed gatunkami wrażliwymi na zachwaszczenie. Przykładowe rośliny cieniujące to: dynia, cukinia, ogórek, kapusta, a wrażliwe na zachwaszczenie są cebula z siewu, marchew i pietruszka.

 

W uprawie roślin tym samym zagonie, w zależności od gatunku, należy zachować minimalny odstęp czasu zgodny z poniższą tabelą.

Przerwa	Przykłady i gatunki
nie częściej niż co 5 lat	szparag, rośliny narażone na duże nasilenie szkodników np. nicienie w truskawkach lub choroby, np. kiła kapusty, głownia cebuli itp.
nie częściej niż co 4 lata	kapusta, kalafior, kalarepa, rzodkiewka, rzepa, rzodkiew, chrzan, jarmuż, brokuł, pietruszka, cykoria, groch, burak ćwikłowy
nie częściej niż co 3 lata	fasola, ogórek, sałata, czosnek, seler, marchew
nie częściej niż co 2 lata	cebula, por

 

 

Naturalną, biologiczną formą ochrony upraw jest łączenie nasadzeń gatunków, które wzajemnie chronią się przed szkodnikami. Przykładem jest  cebula i marchew, którym olejki lotne na przemian odstraszają śmietkę cebulankę oraz połyśnicę marchwiankę. Pomiędzy grządkami roślin warzywnych warto stosować też wsiewki ziół (tj. koper, szałwia, bazylia, tymianek, rozmaryn, bylica), których zapach odstrasza niektóre szkodniki i gryzonie. Podobne właściwości, ale w stosunku do bakterii i grzybów mają związki lotne zawarte w czosnku i cebuli. Warzywa te posadzone pomiędzy truskawkami zapobiegają szarej pleśni.

Zestawienie gatunków dla upraw współrzędnych

Gatunek	Dobre sąsiedztwo
Burak ćwikłowy	Cebula, czosnek, ogórek, sałata
Cebula	marchew, ogórek, sałata, seler,
Fasola szparagowa	Burak ćwikłowy, kapusta, marchew, ogórwk, sałata, rzodkiewka
Groch	Kapusta, marchew, por, rzodkiewka, sałata, szpinak
Kapusta	Fasolka szparagowa, groch, pomidor, por, sałata, seler, rzodkiewka
Marchew	Cebula, fasola szparagowa, groch, pomidor, por,  sałata, szpinak, rzodkiewka
Ogórek	Burak ćwikłowy, cebula, fasola, kapusta, sałata, seler, szpinak
Por	Kapusta, marchew, pomidor, sałata, rzodkiewka.
Rzodkiewka	Fasola, groch, kapusta, marchew, pomidor, por, sałata, szpinak
Sałata	Burak ćwikłowy, cebula, fasola, marchew, ogórek, pomidor, por, rzodkiewka
Seler	Czosnek, kapusta, pomidor, ogórek
Ziemniak	Czosnek, szpinak

 

Uprawa roślin ogrodniczych, szczególnie na niewielkim areale, wymaga systematycznej rotacji gatunków. Zmianowanie roślin pozwala ograniczyć zjawisko zmęczenia gleby. Dobrze zaplanowane następstwo roślin po sobie pozwala na uzyskanie zdrowych, wysokich i dobrej jakości plonów oraz ułatwia utrzymanie dobrej kultury i żyzności gleby.

 

dr inż. Anna Ewa Michowska, Okręg w Lublinie

Powrót