Bieżące wydarzenia

Ziołolecznictwo na działkach - 09.01.2019

Rodzinne Ogrody Działkowe to wielka ziołowa apteka – takie są pierwsze wnioski z badań etnobotanicznych w ogrodach w Słupsku, Ustce i Sławnie. 

10 studentów z Koła Naukowego Botaników, działającego przy Akademii Pomorskiej w Słupsku, pod okiem prof. Zbigniewa Sobisza (Akademia Pomorska) i mgr Mikołaja Radomskiego (Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku) przez całe lato zbierali rośliny i rozmawiali z działkowcami. Wszystko po to, by odpowiedzieć na pytanie: jakie zioła uprawiane są na pomorskich działkach i jakie jest ich zastosowanie lecznicze. Parterem badań są Okręgowe Zarządy Polskiego Związku Działkowców w Słupski i Koszalinie. Program badawczo-dokumentacyjny „Uprawa roślin zielarskich i ich zastosowanie lecznicze na Pomorzu Środkowym” dofinansowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Choć materiały są wciąż w opracowaniu, to pierwsze wnioski są bardzo ciekawe. Według badaczy, pomorscy działkowcy dość powszechnie uprawiają zioła w swoich ogrodach. Studenci zinwentaryzowali ponad 70 gatunków roślin zielarskich, które mogą mieć zastosowanie lecznicze.

   

W ROD uprawiane są takie gatunki, jak: żywokost, pierwiosnek lekarski, lebiodka majerankowa, malwa czarna, lubczyk, czosnek, czosnek niedźwiedzi, pysznogłówka, rojnik, kilka odmian mięty, melisa lekarska, szałwia lekarska, majeranek, tymianek, estragon, kocimiętka, nawłoć, rzepik, nostrzyk, glistnik jaskółcze ziele, hyzop lekarski, arcydzięgiel litwor, bylica borze drzewko, chmiel, piołun, dzika róża, chrzan, rabarbar, dereń, ostropest, wiesiołek, koper włoski, szczawik zajęczy, jarmuż, nagietek, gwiazdnica, mniszek lekarski, babka lancetowata, babka okrągłolistna, pokrzywa, mydlnica, ogórecznik, jasnota, malina, jeżyna, czarna porzeczka, krwawnik, bodziszek, goździk brodaty, przylaszczka, hibiskus, nachyłek, sadziec konopiasty, rozchodnik, nasturcja, naparstnica, aksamitka, bluszczyk kurdybanek, fiołek wonny, poziomka, kozieradka, lawenda, przywrotnik ostro klapkowy, dębik ośmiopłatkowy, rumianek, kuklik, werbena, czarny bez, dziurawiec, żyworódka. Co więcej, na terenie ROD uprawiane są także nowe egzotyczne rośliny tj. słodkie ziele azteckie, acmella i topinambur.

Z badań wynika, że część z uprawianych roślin jest wykorzystywana w profilaktyce i lecznictwie domowym. Niektórzy działkowcy wytwarzają syropy z pysznogłówki, mniszka lekarskiego i mięty. Wśród starszych działkowców dużą popularnością cieszy się glistnik jaskółcze - ziele stosowany do wysuszania brodawek. Najwięcej jednak działkowcy wykorzystują nagietków do produkcji maści i kremów (na bazie oliwy lub sadła), a także żyworódki (do produkcji soku i nalewki), chrzanu i żywokostu (do okładów).

Wyniki badań zostaną zaprezentowane w latem 2019 roku. W czerwcu planowane jest otwarcie wystawy czasowej na terenie Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie w formie ogródka działkowego. Na wystawie, oprócz popularnych roślin zielnych, zostaną zaprezentowane dawne narzędzia ogrodowe, a także zdjęcia działkowców i wytwarzanych przez nich medykamentów.

Mikołaj Radomski
Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku

Powrót