Rodzina
Zdrowie
Ekologia
Edukacja
Wypoczynek

Bieżące wydarzenia

Perspektywy rozwoju ogrodów działkowych w Okręgu Toruńsko-Włocławskim - 12.01.2018

Ogrody działkowe od lat cieszą się niesłabnącą popularnością. Jednak w ostatnich latach zainteresowanie posiadaniem własnej działki jest jeszcze większe, co widoczne jest szczególnie w dużych miastach. Zasadne wydaje się więc stwierdzenie, iż rozwój ogrodów działkowych jest potrzebny.

Największą trudnością wydaje się być brak wolnych terenów pod ogrody działkowe w dużych miastach, a więc tam, gdzie potrzeby tworzenia działek są największe. Kompromisem może być zatem rozwój dotychczasowych ogrodów działkowych,
w szczególności poprzez remont obecnej infrastruktury, a także w miarę możliwości odtworzenie zlikwidowanych ogrodów. By ogrody działkowe mogły się rozwijać, potrzebna jest także zmiana w myśleniu o ogrodach działkowych. Dziś działki to nie tylko miejsca realizacji osobistych pasji, ale miejsce spotkań rodzin, społeczności, pokoleń oraz integracji społeczeństwa. Dzięki Otwartemu Programowi Społecznego Rozwoju ROD funkcje te są coraz lepiej pokazywane
i odkrywane. Na szczególną uwagę zasługuje wykorzystywanie ogrodów w edukacji poprzez przekazywanie działek szkołom i przedszkolom, a także tworzenie ścieżek edukacyjnych. W tej dziedzinie szczególnie mocno swoją aktywność prezentują ogrody w Toruniu i Grudziądzu. Ogrody działkowe mogą także stać się ostoją dla powiększającej się grupy seniorów. Już teraz w wielu ogrodach tworzone są warsztaty i zajęcia dla tej grupy wiekowej. Powstają kluby seniora, zajęcia komputerowe, artystyczne i inne tego typu propozycje aktywności dla najstarszych. W dziedzinie propagowania szerszego wykorzystania ogrodów wciąż wiele jest jeszcze do zrobienia. By tak się stało, potrzebna jest jednak szersza promocja ROD i pokazywanie możliwości ich wykorzystania w realizacji wielu, różnorodnych potrzeb społeczności lokalnych.

 

Okręgowy Zarząd Toruńsko-Włocławski PZD nieustająco bada zainteresowanie działkami w swoim regionie. Stąd też wiadomo, iż od kilku lat w województwie kujawsko-pomorskim obserwujemy rosnący popyt na wolne działki. Widać to w szczególności po liczbie nowych działkowców, która rośnie z roku na rok.  Tylko w ostatnim roku w ogrodach działkowych w naszym Okręgu przybyło 728 nowych użytkowników. Pomimo, iż nie są prowadzone listy oczekujących na wolne działki, na podstawie ilości zapytań szacujemy, iż w Toruniu i Grudziądzu jest co najmniej 100 osób zainteresowanych dzierżawą działki w ROD. Powodów rosnącego zainteresowania działkami jest wiele. Dane statystyczne Urzędu Marszałkowskiego pokazują, że województwo kujawsko-pomorskie ma jeden z najwyższych wskaźników bezrobocia w Polsce. Sytuację utrudnia mała liczba nowo powstających miejsc pracy oraz duże zagrożenie jej utratą. W efekcie zarobki są tutaj na jednym z najniższych poziomów w kraju. Stąd też młode rodziny z dziećmi upatrują w działce nie tylko miejsca na ekonomiczny i zdrowy wypoczynek dla siebie i dzieci, ale także jako materialne wsparcie w postaci uprawianych warzyw i owoców. Zainteresowanie działkami wykazują także seniorzy. Grono osób w wieku emerytalnym powiększa się z roku na rok, wiele z tych osób poszukuje dla siebie nowego zajęcia, a także środowiska, w którym będzie można realizować swoje pasje i zainteresowania. Przyśpieszone starzenie się społeczeństwa w naszym województwie spowoduje narastanie potrzeb opiekuńczych i zdrowotnych ludzi starszych oraz konieczność znalezienia skutecznych sposobów na rozwiązywanie wielu problemów związanych ze starością.

Odpowiedzią na te potrzeby zarówno rodzin, jak i seniorów, mogą stać się ogrody działkowe. Wolne działki znajdują się tylko w małych miejscowościach i na wsiach, gdzie ze względów zrozumiałych wiele osób posiada swoje domy wraz z ogrodami, dlatego zainteresowanie działkami jest tam zdecydowanie mniejsze niż w dużych miastach. Wolne działki znajdują się m.in. w Chełmży, Rypinie, Przybranowie, Radomicach czy Kikole. Jednak zupełnie odmienna sytuacja panuje w większych miastach, tj. w Toruniu i Grudziądzu, gdzie ze względu na przeprowadzone w ostatnich latach likwidacje części ogrodów pod inwestycje drogowe, znacząco zmniejszyła się ilość działek i obecnie z całą stanowczością można stwierdzić, iż jest ona niewystarczająca. Jeśli chodzi o duże miasta regionu, to jedynie we Włocławku, gdzie znajduje się dużo ROD blisko siebie, nie ma zapotrzebowania na nowe działki, a obecna ich ilość jest w zupełności wystarczająca na potrzeby ok. 111 tys. mieszkańców tego miasta. Co więc stoi na przeszkodzie w rozwoju i tworzeniu nowych ogrodów i działek w miejscach, gdzie występuje duży popyt na działki? Jak wynika z rozmów i spotkań prowadzonych z władzami tych miast, gminom brakuje wolnych terenów pod ogrody działkowe. Tymczasem władze Torunia i Grudziądza są zobowiązane do odtworzenia zlikwidowanych ogrodów na mocy ustawy o ROD z 13 grudnia 2013 roku. Zgodnie z zapisami  tej ustawy, podmiot likwidujący ogród powinien zapewnić teren zamienny za likwidowany ogród i odtworzyć w nim infrastrukturę techniczną, odpowiadającą infrastrukturze likwidowanego ROD. W Toruniu do odtworzenia jest ogród o wielkości ok. 9,5 ha, zaś w Grudziądzu – ponad 5 ha. Władze tych miast zwlekają z jakimikolwiek propozycjami w tej sprawie, co źle rokuje w przypadku planów budowy czy rozbudowy ogrodów działkowych. W przygotowaniu są już kolejne inwestycje drogowe, które znów pomniejszą dotychczasowy areał ogrodów. Według prognoz Okręgu zarówno w Toruniu jak i Grudziądzu, występuje zapotrzebowanie na co najmniej 2 ogrody po 100 działek każdy.

 

Biorąc pod uwagę, iż praktycznie pozostałe ogrody znajdują się głównie w centrach tych miast, brak jest możliwości ich rozbudowy, dlatego też jedyną możliwością pozostaje budowa nowych ROD w ramach przekazania terenów zamiennych przez gminy. Obecnie rozwój rozumiany jako budowa nowych ROD jest w pewnym sensie zahamowany przez samorządy i brak wolnych terenów, dlatego konieczne jest dalsze aktywne prowadzenie rozmów przez działaczy okręgowych PZD z włodarzami miast. Dzięki temu możliwa będzie realizacja założonych celów i wypełnienie zobowiązania samorządów względem PZD i działkowców. Nie oznacza to, iż w tym czasie ogrody mają trwać w stagnacji. Wręcz przeciwnie.

Dlatego też ROD w województwie kujawsko-pomorskim nieustająco przeobrażają się i modernizują przy wsparciu środków z okręgowego zarządu, a także ze środków, które coraz częściej można pozyskać w różnoraki sposób od samorządów. Niestety środki te są dość ograniczone. Jednak to właśnie tutaj aktualnie możliwy jest największy rozwój ogrodów - poprzez remonty i budowę infrastruktury. Szczególnie popularne wydaje się w tym zakresie korzystanie ze środków dostępnych w ramach budżetów obywatelskich. Gminy odmawiają bowiem bezpośrednim prośbom o dofinansowanie, tymczasem środki w ramach budżetów obywatelskich dostępne są dla każdego, wystarczy zmobilizować działkowców, rodziny i znajomych do głosowania na działkowy projekt. W ostatnich dwóch latach działkowcy z dwóch ogrodów wywalczyli niemałe pieniądze z budżetu partycypacyjnego Włocławka na potrzebne inwestycje ogrodowe i około ogrodowe.  Także w Toruniu jeden z ogrodów dzięki głosom zdobytym w głosowaniu na budżet obywatelski otrzymał aż 200 tys. złotych dofinansowania budowy wodociągu. Z kolei w Rypinie działkowcom udało się przekonać urząd miasta do udzielenia dotacji celowej na budowę wodociągu. Również Okręgowy Zarząd Toruńsko-Włocławski PZD jako priorytetowe traktuje dofinansowywanie inwestycji związanych z podstawową infrastrukturą, tj. sieć wodociągowa, energetyczna czy budynki administracyjne. Tylko w 2017 roku na potrzeby remontów infrastruktury, biur, świetlic, domów działkowca wydano ze środków OZ PZD niespełna 240 tys. złotych. To niezwykle ważne, by także w bieżącym roku działkowcy podejmowali starania o pozyskanie tych środków, które dostępne są w ramach budżetów obywatelskich.

 

Jakie zadania stoją przed środowiskiem działkowym i PZD? Zbliża się sezon walnych zebrań członków PZD w ROD. To doskonała okazja nie tylko do podsumowań dotychczasowej działalności, ale także zaplanowanie następnych etapów działania w zakresie poprawy zagospodarowania ogrodów oraz okazja do podjęcia uchwał o kolejnych, potrzebnych inwestycjach lub remontach. Cele, jakie zostały wyznaczone przez XIII Krajowy Zjazd Delegatów PZD związane ze wdrażaniem „Programu Rozwoju ROD”, stawiają przed wszystkimi strukturami Związku szereg ważnych i przełomowych zadań. Dlatego niezbędne jest, by w pracę nad tym programem zaangażowały się wszystkie struktury Związku,
w szczególności zaś zarządy ROD oraz Kolegia Prezesów, które winny podejmować szeroko zakrojone działania na polu lokalnym. Chodzi o szerokie promowanie ogrodnictwa działkowego  wśród lokalnej społeczności, nawiązywanie bliskiej współpracy z lokalnymi samorządami oraz przekonywania lokalnych włodarzy do wspierania dotacjami inwestycji w ogrodach działkowych. Dziś te środki wciąż przekazywane są dość skromnie, dlatego potrzeba wiele wysiłku, by ten stan rzeczy zmienić.

Działkowcy z PZD powinni nie tylko czekać na płynące od różnych podmiotów propozycje, ale przede wszystkim powinni sami wyjść z własną inicjatywą. Pomocne w tym może okazać się np. posiadanie  swojej reprezentacji w każdym powiecie, mieście, gminie oraz dzielnicy i aktywnie uczestniczyć we wszelkich spotkaniach lokalnych, po to, by promować idee ogrodnictwa działkowego oraz potrzebę dalszego rozwoju ROD. Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro. Jeśli zaczniemy działać bez zwłoki, to za parę lat nasze ogrody działkowe będą ostoją nie tylko dla 4 milionów działkowców, ale dla całego społeczeństwa.

Piotr Gadzikowski

Prezes Okręgowego Zarządu

Toruńsko-Włocławskiego PZD

 

          

 

Powrót

Copyright © 2024 Polski Związek Działkowców All rights reserved.