Rodzina
Zdrowie
Ekologia
Edukacja
Wypoczynek

Porady ogrodnicze

Dlaczego prześwietlamy drzewa owocowe - 11.01.2018

Po bardzo krótkich, ciemnych, ponurych dniach w listopadzie, grudniu i styczniu, z bardzo niewielką ilością słońca i światła, 450 luksów, nadchodzi luty. Od 10 lutego daje się zauważyć pojawianie się słońca, nawet na kilka godzin w ciągu dnia. Ogrodnicy w Polsce wykorzystują ten fakt, zakładają uprawy pomidorów, ogórków, sałaty w uprawach pod osłonami, rozpoczynają pędzenie roślin cebulowych (tulipany, hiacynty, narcyzy).

W ogrodach i na działkach od 10 lutego  rozpoczyna się sezon prześwietlania drzew owocowych. W naszej strefie klimatycznej w Polsce z drzew owocowych  uprawiamy jabłonie, grusze, śliwy, czereśnie, wiśnie, brzoskwinie oraz morele i orzech włoski.

Wykonując cięcie prześwietlające, jednocześnie wykonujemy cięcie   odmładzające, regeneracyjne oraz cięcie formujące. Zanim przystąpimy do prześwietlania drzew należy zwrócić uwagę na jakich rosną podkładkach. Jest to bardzo ważne. Inaczej prześwietlamy drzewa rosnące na podkładkach silnie rosnących, natomiast drzewa rosnące na podkładkach karłowych prześwietlanie ogranicza się do ciecia formującego, sanitarnego i odmładzającego.

Do wykonywania tych czynności należy być dobrze przygotowanym. Można się spodziewać wietrznej zimnej, pogody, spadku temperatur poniżej zera stopni, jak również wilgotnej pogody. Na pewno warunki pracy nie będą komfortowe.

Należy również zadbać o sprzęt. Sekatory ręczne powinny być z twardego materiału, bardzo dobrze naostrzone. Ręczne piłki, tzw. „lisi ogon” powinny być dobrze naostrzone i mieć wyprofilowane ostrza, posiadać odpowiedni „szrank”. Do likwidacji konarów 6-8 letnich należy przygotować piły spalinowe. Pamiętajmy, że do prześwietlania drzew niezbędna jest drabina.

         Prześwietlanie nie jest łatwą czynnością. Należy pamiętać, że wszystkie rodzaje  cięcia wykonujemy po to aby ograniczyć wysokość drzew owocowych, utworzyć luźną koronę o kilku konarach 5-6 letnich. Korona po prześwietleniu powinna być na tyle luźna, aby drzewa w okresie wegetacyjnym szybko obsychały po opadach deszczu, a promienie słońca z łatwością docierały do każdego miejsca w koronie drzewa.

Owoce dobrze doświetlone zawierają więcej węglowodanów, są słodsze i smaczniejsze.  Drzewa owocowe to nie siewcy i przechowalnia chorób i szkodników, nie służą  również do produkcji drewna – owoce pojawiające na drzewach nie pielęgnowanych są kwaśne, niewyrośnięte, nie nadają się do konsumpcji. Drzewa owocowe powinny być prowadzone do wysokości 3,5-4 m wysokości. Nie ma potrzeby prowadzenia drzew powyżej 4 m wysokości.

Drzewa owocowe uprawiamy na działkach i w ogrodach w celu otrzymania najlepszych owoców, a nie drewna i  chorób. Dobrze prześwietlone drzewa ograniczają występowanie czynników chorobotwórczych  i szkodników.

Wykonując cięcie prześwietlające należy pamiętać, że na drzewie często znajdują się konary uszkodzone. Usuwając je mówimy o tzw. cięciu sanitarnym. Cięcie odmładzające wykonujemy, gdy usuwamy zbędne, przerośnięte konary.

Na  jabłoniach i gruszach 6-8 letnie konary stają się zbędne. Starsze konary są balastem dla drzewa, ograniczają plonowanie i należy usunąć. Na śliwach i czereśniach usuwamy konary 5-7 letnie, u wiśnie 3-5-letnie, zaś u brzoskwiń – 2-3 letnie.

Problemem na działkach są drzewa orzecha włoskiego. Tego gatunku nie zaleca  się sadzić w ogrodach działkowych z uwagi na bardzo silny wzrost. Jeżeli podejmujemy się posadzić orzech, to wybierzmy drzewa uszlachetniane na podkładkach karłowych.

W bardzo wielu ogrodach działkowych występuje jeszcze wiele okazów orzecha włoskiego, silnie rosnących. Przypominamy, że na tych drzewach ograniczamy  cięcie  do cięcia regeneracyjnego. Staramy się utrzymywać koronę naturalną.

Czynności związane z prześwietlaniem drzew rozpoczynamy od jabłoni i grusz, kolejne gatunki to śliwy, czereśnie i wiśnie. W lutym przycinamy krzewy winorośli.

Ponieważ drzewa sprawiają wiele kłopotów związanych z prześwietlaniem, wymagają dużo pracy, zalecam wysadzać na działkach drzewa na podkładkach półkarłowych oraz karłowych. Wzrost drzew jest powolny,  system korzeniowy  słabszy z mniejszą ilością korzeni szkieletowych, wolno  rosnący.

Przed posadzeniem drzew karłowych należy przygotować ziemię do zaprawiania dołu. Najlepsze komponenty do przygotowania ziemi to obornik torf, ziemia ogrodnicza, glina. Wszystkie komponenty zmieszane w stosunku 1: 1. Do tak skomponowanej  mieszanki ziemi należy dodać wieloskładnikowego nawozu (azofoska,  fruktus) oraz wapnia kredowego. 

Rany po cięciu zwłaszcza po ścięciu konarów wieloletnich należy zasmarować pastą Funaben, tzw. sztuczną korą, lub farbą emulsyjną z dodatkiem środka grzybobójczego (np. Miedzian czy Topsin).

Do 10 lutego powinniśmy zakończyć bielenie drzew owocowych (zabieg ogranicza, zapobiega przemarzaniu odmian wrażliwych na przemarzanie).

Od połowy lutego  wzrasta ilość dni słonecznych, przy dniu słonecznym pnie drzew nagrzewają się w ciągu dnia do 20° C. Na zasadzie siły ssącej woda z korzeni  wpływa do  korony drzew. Nocą przy silnych spadkach temperatury zamarzająca woda w komórkach roślinnych powoduje pękanie pni. Bielenia pni nie należy bagatelizować.

 

Jan Malesza

Instruktor ds. ogrodniczych PZD Okręg w Bydgoszczy

Zdjęcia: OZ Bydgoszcz

Powrót

Copyright © 2024 Polski Związek Działkowców All rights reserved.