Wydarzenia

Ogrody w służbie społeczeństwu. To już nie tylko hasło, ale rzeczywistość - 05.10.2017

Z roku na rok rośnie w siłę aktywność społeczna ogrodów działkowych. Zarządy ROD korzystając z propozycji zawartych w Otwartym Programie Społecznego Rozwoju ROD, który jest jednym ze sztandarowych programów PZD, coraz chętniej podejmują inicjatywy, które służą otwieraniu ogrodów działkowych na potrzeby lokalnych środowisk. Patrząc na to, jak wiele imprez zorganizowano w minionym właśnie sezonie trudni nie oprzeć się wrażeniu, ze to już nie ewolucyjne otwieranie się ogrodów działkowych, ale wręcz rewolucyjne. Ogrody działkowe cieszą się wciąż rosnącą popularnością w społeczeństwie, a otwartość środowiska działkowego na różnego rodzaju inicjatywy skierowane zarówno do osób często wykluczonych, jak niepełnosprawni, czy samotni, a także do młodzieży, dzieci i całych rodzin sprawia, że cieszą się one coraz większym poparciem społecznym.

Zajęcia dla najmłodszych

Inicjatywy umożliwiające aktywne i bezpośrednie angażowanie się zainteresowanych grup można zaobserwować chociażby na przykładzie współpracy ROD ze szkołami i przedszkolami. Kooperacja rodzinnych ogrodów działkowych z licznymi placówkami edukacyjnymi, domami dziecka i instytucjami opiekuńczo-wychowawczymi ma na celu przekazanie najmłodszym wiedzy z zakresu zdrowego stylu życia, ekologii oraz walorów wynikających z faktu uprawy działki i przebywania na niej. „Żywe” lekcje przyrody w ROD stanowią dla dzieci element efektywnego i efektownego doświadczania przyrody. Takich owocnych przykładów absorbowania uwagi najmłodszych i tym podobnych działań PZD na rzecz dzieci, w skali całej Polski można mnożyć. Bez względu na porę roku częstym gościem wielu ogrodów są przedszkolaki. W ROD „Przyjaźń” w Szczecinie przygotowały dla swoich rodziców występy z tańcem, piosenkami i zagadkami o jesieni. Jak przyznaje w rozmowie z PZD Prezes ROD Kazimiera Wadowska, ogród chętnie przyjmuje najmłodszych, aby wśród najmłodszych i ich rodziców upowszechniać modę na działkę.

Z kolei Rodzinny Ogród Działkowy im. Polania w Gnieźnie gościł ostatnio dzieci z Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej z przedszkola "Orzełki". Dzieci dzięki uprzejmości działkowców poznawały warzywa i owoce rosnące w ogrodzie, miały także okazję zasadzić własne drzewka, a za ciężką pracę otrzymały medale i dyplomy. Natomiast w ROD „Malwa” w Białej Podlaskiej najmłodsi uczestniczą cyklicznie w zajęciach pt. „Lekcje z zielonymi przygodami, tylko z działkowymi ogrodami”. Dzięki tym działaniom przedszkolaki zgłębiają tematykę wiosennych i jesiennych zmian, jakie zachodzą w przyrodzie. Ponadto mają okazję wykazać się znajomością warzyw, jakie obecna pora roku nam ofiarowuje. 

Fot. Zajęcia dla dzieci w ROD Nad Nielbą w Wągrowcu

Podobne zajęcia organizuje także ROD "Kolejarz" w Wągrowcu, ROD Nad Nielbą w Waągrowcu, ROD „Senior” w Nowym Sączu, ROD „nad Strumykiem” w Toruniu, ROD "Flisak" w Toruniu, ROD "Chemik" w Żorach, ROD "Olszynka w Świnoujściu, ROD "Miedzianka" w Polkowicach, ROD XXXV-lecia w Radomiu  i wiele innych ogrodów, jednak nie sposób ich tu wszystkich wymienić. Przez niemal całe wakacje począwszy od czerwca do września w ROD "Irys" w Czechowicach – Dziedzicach co tydzień organizowane były " Aktywne dziecięce weekendy". Dzieci nie tylko działkowców, ale też okolicznych mieszkańców gminy z radością korzystały z urządzeń na placu zabaw oraz infrastruktury ogrodu. - Radość w oczach dzieci jest dla nas bezcenna - piszą dumni z udanej inicjatywy członkowie Zarządu ROD.  Pojawiły się także nowe zabawki - Helikopter kiwak oraz karuzela, które zostały sfinansowane ze środków dotacji, pochodzącej z budżetu Gminy Czechowice-Dziedzice, co nie tylko cieszy, ale pozwala wierzyć, iż pozytywna rola ogrodów i ich niezaprzeczalny udział w życiu społecznym miasta została zauważona i doceniona.

Marszobieg dzieci i rodziców w ROD im. Przemysława w Rogoźnie

Jak kraj długi i szeroki, inicjatyw realizowanych przez PZD dla dzieci jest mnóstwo, więc nie będzie przesadą mówienie w tym przypadku o masowym zjawisku angażowania dzieci i młodzieży w sprawy pro-ekologiczne. Niektóre ogrody, jak ROD „Oaza” w Piotrkowie Trybunalskim czy ROD im. S. Staszica w Czarnkowie korzystając z okazji, jaką jest jubileusz 120-lecia ogrodnictwa działkowego w Polsce zorganizowały piknik dla dzieci. Były konkursy z wiedzy o ochronie przyrody, rysunkowe dot. przyrody oraz sportowe. Były nagrody dla zwycięzców i dla każdego dziecka drobny upominek.

Fot. Lekcja przyrody w ROD „Nad Strumykiem” w Toruniu

Takie formy spędzania czasu przez najmłodszych nie są jednorazowym odstępstwem od reguły, lecz na stałe wpisują się w lekcyjny kalendarz. Te wszystkie inicjatywy realizowane pod egidą PZD pokazują, że ogrody działkowe nie są jedynie oazami dla seniorów, lecz służą także jako instrument do prezentowania i przekazywania najmłodszym niezbędnej wiedzy. A  o tym, że taka forma zaprzyjaźniania dzieci z przyrodą  i przyswajania przez nich informacji jest słuszna i skuteczna, świadczy fakt, iż „żywe” lekcje przyrody każdorazowo cieszą się wielkim zainteresowaniem wśród uczniów oraz samych pedagogów.

Fot. Działkowcy z ROD Prefabet w Kolbuszowej uczą dzieci, jak być dobrym ogrodnikiem

Nowe place zabaw

Otwarcie na najmłodszych obywateli to nie tylko organizacja zajęć, ale także przebudowa istniejącej infrastruktury i zakup np. placów zabaw. Nowe urządzenia zabawowe powstały w tym roku m.in. w ROD Relaks” i Wiarus” w Bolesławcu, a także w ROD „Oaza” w Kukowie, ROD "Płaszów" w Krakowie i "Jutrzenka" w Bytomiu. Środki na zakup urządzeń zabawowych w każdym przypadku pochodziły zarówno od działkowców, sponsorów, jak i z budżetu miasta. Władze Suwałk i Bolesławca doceniły wartość ogrodów działkowych  i udzielając dotacji na montaż placu zabaw pokazały, że chcą wspierać aktywność wśród dzieci  i promować bardziej urozmaicone spędzanie czasu wolnego. Zabawa w ROD to nie tylko kształtowanie poczucia estetyki, inspirowanie wyobraźni dzieci, ale także zapewnienie bezpieczeństwa w czasie wolnym. Ogrody są ogrodzone, dzieci są więc odgrodzone od ruchu ulicznego, a wiele z nich posiada również monitoring.

 
Fot. Plac zabaw dla ROD „Jutrzenka” w Bytomiu

Działalność rodzinnych ogrodów działkowych z myślą o dzieciach to nie tylko aranżowanie i przedstawianie ciekawych form edukacyjnych, ale także poczynania wnoszące do świata dzieci urozmaicone gry, zabawy i konkursy. Z okazji Dnia Dziecka w ponad 200 ogrodach odbyły się specjalnie przygotowane pikniki, w którym udział wzięły dzieci w różnym wieku. Malowanie twarzy na wzór bohaterów z kreskówek, brokatowe tatuaże, napełnianie balonów helem, przejażdżki na kucyku, projekcje bajek, obdarowanie każdego z uczestników okolicznościowym medalem oraz paczką z prezentami to tylko niektóre z atrakcji przygotowywanych przez organizatorów.

Pomocna dłoń PZD

PZD nie poprzestaje na swojej pomocniczo-edukacyjnej działalności skupionej na najmłodszym pokoleniu. Kontynuowana od lat przez Związek aktywność społeczna na rzecz najbardziej potrzebujących, odbywa się w zaciszu gabinetów Krajowej Rady i  Okręgowych Zarządów, bo nie o blask fleszy przecież tu chodzi.  Należy szczerze oddać Związkowi, iż w kwestiach niesienia pomocy osobom dotkniętym przez los, robi o wiele więcej, niż zakłada to jego program. PZD ze swoimi inicjatywami wychodzi naprzeciw oczekiwaniom wszystkich tych, którzy nierzadko czują się pominięci i odepchnięci na margines społeczeństwa. W wielu ogrodach działkowych w całej Polsce przez cały rok prowadzone są przeróżne projekty, w których uczestniczą osoby chore i niepełnosprawne. Dobrym przykładem przyświecającym idei otwarcia ogrodów i wykorzystywania ich zasobów jest ROD Podzamcze w Wałbrzychu. Ogród od przeszło 15 lat nieodpłatnie udostępnia swoje zielone tereny oraz budynek osobom skupionym w Wałbrzyskim Stowarzyszeniu Osób Szczególnej Troski „Reedukcja”. Kilkunastoosobowa grupa wraz z opiekunami każdego roku już od wczesnej wiosny dwa razy w tygodniu spotyka się w ROD, poświęcając czas na rekreację i wypoczynek. Oprócz tego ROD Podzamcze oddaje do dyspozycji świetlicę i resztę ogrodowych dobrodziejstw Regionalnemu Stowarzyszeniu Osób z Chorobą Parkinsona.

Fot. ROD Podzamcze w Wałbrzuchu od 15 lat udostępnia zielony teren osobom skupionym w Wałbrzyskim Stowarzyszeniu Osób Szczególnej Troski „Reedukacja "

Chętnych do niesienia pomocy nie brakuje także w Poznaniu, gdzie tamtejszy ROD im. 2. Armii Wojska Polskiego organizuje pikniki dla osób chorych na Alzheimera. Tego typu akcje stanowią doskonałą okazję do wymiany doświadczeń i nawiązania nowych znajomości, co w  przypadku osób starszych i niekiedy siłą rzeczy samotnych, jest często sposobem na radzenie sobie z codzienną monotonią, samotnością i poczuciem wykluczenia.  Również w Kielcach los osób borykających się z poważnymi problemami zdrowotnymi nie jest obojętny społeczności działkowej. W stolicy województwa świętokrzyskiego jednym z wielu przejawów działalności dobroczynnej było zorganizowanie przez kielecki ROD Magnolia wspólnej biesiady osób niepełnosprawnych fizycznie i intelektualnie oraz działkowców. Ogród o tej samej nazwie, ale mieszczący się ponad 170 km dalej na południowy zachód - bo w Mikołowie – każdego roku włącza się w akcje pomocowe, organizując zbiórki odzieży, żywności i zabawek. Mikołowscy działkowcy współpracują ze Stowarzyszeniem Uśmiech z Mikołowa, tamtejszą Placówką Wsparcia Dziennego Świetlicą Opiekuńczo-Specjalistyczną oraz Domem Małego Dziecka. W czasie powodzi działkowcy zorganizowali również pomoc dla poszkodowanych w Chełmie Śląskim.

Fot. Piknik działkowców i osób chorych na Alzheimera w ROD im. 2 Armii Wojska Polskiego w Poznaniu

Dobre wzorce są przykładem także dla innych zarządów ogrodów, które zachęcone pozytywnym odzewem również otwierają swoje bramy dla osób potrzebujących. ROD im. Marii Curie – Skłodowskiej w Bydgoszczy zaprosił do ogrodu osoby niepełnosprawne wraz z rodzinami. Spotkanie miało charakter integracyjny i związane było z powitaniem jesieni. Zostało przygotowane przy współpracy z Ruchem na Rzecz Godności Osób Niepełnosprawnych WYZWANIE i było pierwszym w ramach planowanego cyklu. Miłą niespodziankę dla niepełnosprawnych dzieci z wolbromskiego Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczego przygotował z kolei Rodzinny Ogród Działkowy „Relaks” w Wolbromiu. Działkowcy zaprosili do siebie dzieci na niecodzienny piknik. Obok bogatego poczęstunku,  uczestnicy mogły wysłuchać referatu o pszczołach i ich zdrowotnym wpływie na ludzi a także zobaczyć z bliska „pszczelą rodzinkę”. 

Małe co nieco dla seniorów

Coraz więcej zajęć i aktywności oferowanych jest także seniorom. KR PZD wychodzi z założenia, że oferowane  przez Związek wsparcie, nie powinno ograniczać się tylko do dbania o dobre samopoczucie psychiczne zainteresowanych i potrzebujących grup, ale i fizyczne.  W związku z tym łódzki Rodzinny Ogród Działkowy Polanka również realizuje program PZD w zakresie zagospodarowania i modernizacji ROD, jak i przystosowania ogrodu do nowych funkcji. Jedną z inwestycji, którą zrealizowano w ogrodzie, był park aktywnej rehabilitacji na świeżym powietrzu. Z kolei w ROD „Piotruś” w Styrzyńcu powstała właśnie ścieżka zdrowia oraz edukacyjno-przyrodnicza. Co roku organizowany jest tutaj także „Dzień Seniora”, który jest okazją do wspólnych wspomnień, zabawy i budowania wspólnoty.

 Fot. Wczasy dla seniorów w ROD Powstańców Wielkopolskich w Chodzieży

Pionierzy robią to już od 43 lat. Mowa o wakacjach dla seniorów, które każdego roku Zarządy ROD i PZD organizują przy współpracy z MOPS, Caritasem czy innymi ośrodkami pomocy osobom starszym. Wczasy dla seniorów  w Rodzinnym Ogrodzie Działkowym im. Powstańców Wielkopolskich w Chodzieży maja naprawdę długoletnią historię. Organizatorami corocznego wypoczynku są: Zarząd ROD, który udostępnia Dom Działkowca i teren ogólny ogrodu oraz władze samorządowe Miasta Chodzieży, które od 43 lat zabezpieczają środki finansowe na ten wypoczynek. Współorganizatorem jest również Polski Komitet Pomocy Społecznej w Chodzieży oraz Chodzieski Klub Gospodarczy. Z kolei pierwsze wczasy dla emerytów i rencistów w ROD Koło II w Warszawie ówczesny zarząd ogrodu zorganizował w 1968 r. W kronice ROD „Koło II” zachowały się zdjęcia dokumentujące to wydarzenie. – Takie inicjatywy są bardzo potrzebne, więc pielęgnujemy tę tradycję zapoczątkowaną pół wieku temu. Wczasy dla seniorów bardzo integrują lokalną społeczność z nami - mówi Andrzej Pontkowski, Prezes ROD „Koło II” w Warszawie. W tym roku odbyły się dwa dwutygodniowe turnusy dla seniorów. Podczas każdego z nich uczestnicy spotykali się na śniadaniu, brali udział w wielu atrakcjach, a każdy dzień kończył się wspólnym obiadem. Seniorzy zapoznali się z tajnikami serowarstwa, mieli kursy z pierwszej pomocy, warsztaty kulinarne i zajęcia z gimnastyki. Wczasom towarzyszyła wystawa malarstwa. Odbył się również seans filmowy. Uśmiechnięte twarze uczestników i zapowiedź powrotu w to miejsce za rok, to najlepsze dowody na duże znaczenie takich lokalnych inicjatyw. Także w ROD im. ,,Kolejarz” w Zbąszynku grupa seniorów z terenu gminy miała okazję spędzić czas w miłej atmosferze oraz uczestniczyć w ciekawych zajęciach i wykładach w ramach zorganizowanych tu wczasów dla seniorów. Każdego dnia przybyli seniorzy mieli wiele atrakcji: spotkanie z muzyką, konkursy plastyczne, spotkania z dietetykiem, policją, lekarzem, seniorzy mieli również zorganizowaną zabawę taneczną oraz wyjazd do Planetarium Keplera w Zielonej Górze. Warto również podkreślić fakt, że to nie pierwszy pobyt seniorów w tym ogrodzie, bowiem osoby starsze są tu częstym gościem podczas zabaw karnawałowych, andrzejkowych i majowych, które są już na stałe wpisane w życie ogrodu.

Jak grzyby po deszczu rodzą się kolejne inicjatywy – pikniki pokoleniowe, takie jak „Od juniora do seniora” zorganizowane w ROD Aster w Opolu czy festyn integrujący pokolenia i środowisko lokalne zorganizowany w ROD „Neptun” w Starogardzie Gdańskim. Jego inicjatorami byli sami działkowcy-seniorzy , którzy zaprosili do wspólnej zabawy wszystkie pokolenia działkowców oraz gości. Licznie przybyli ci najmłodsi i najstarsi a dzięki przygotowanym różnorodnym atrakcjom wszyscy znaleźli coś dla siebie. Pojawił się też turniej działkowego brydża. Jeden z nich miał miejsce w ROD „Malwa” w Pile i cieszył się sporą popularnością. Komisja Polityki Społecznej OZ PZD w Poznaniu po raz czwarty zaprosiła działkowców na „Spotkanie z kulturą i sztuką w ROD”. W ROD im. ks. Przyłuskiego pojawiły się artystyczne prace malarskie  i inne dzieła autorstwa samych działkowców. Wśród nich znalazły się rękodzieła haftu artystycznego, wyroby decoupage oraz szydełkowe.

Ruch to zdrowie

Ogrody działkowe dają ludziom nie tylko owoce i warzywa oraz świeże powietrze i miejsce do rekreacji, ale także zapewniają spora dawkę ruchu, który ma dobroczynny wpływ na zdrowie. Działkowcy pracują, spacerowicze podziwiają, ale coraz częściej zarządy ROD organizują inicjatywy sportowe skierowane do całej społeczności. W ROD im. Przemysława w Rogoźnie pojawiły się dzieci z Przedszkola nr 1 im. Kubusia Puchatka. Mali goście uczestniczyli wraz z opiekunami i rodzicami w zorganizowanym na terenie ogrodu już po raz drugi - Marszobiegu. Podczas festynu obecni byli nawet przedstawiciele lokalnych władz, m.in. burmistrz Roman Szuberski oraz zastępca burmistrza Renata Tomaszewska. Głównym celem festynu była integracja całej społeczności przedszkola, a także działkowców oraz promowanie zdrowia przy aktywnym spędzaniu czasu na świeżym powietrzu.

Z kolejną ciekawą inicjatywą dla społeczności miejskiej wystąpił Zarząd Rodzinnego Ogrodu Działkowego „Niezapominajka” w Grudziądzu. Koncepcja cyklicznych Rajdów Rowerowych pod hasłem: „Śladami Dr. Jalkowskiego założyciela pierwszego ogrodu działkowego w Grudziądzu” nawiązuje wprost do obchodzonego właśnie w bieżącym roku Jubileuszu 120-lecia ogrodnictwa działkowego na ziemiach polskich. Celem rajdu jest m.in. popularyzacja turystyki rowerowej, promowanie zdrowego styl życia, aktywny wypoczynek oraz prezentacja ciekawych zakątków w ogrodach. Uczestnicy pierwszego rajdu, który odbył się w ROD „Energetyk” w Grudziądzu  bardzo pochlebnie wypowiadali się o tej formie integracji, która jest również świetną okazją do zobaczenia różnych form aranżacji działek w ogrodach, ale też sposobność do integracji środowiska działkowego, wymiany doświadczeń i co bardzo ważne poznania historii poszczególnych ogrodów.

Fot. Rajdy Rowerowe pod hasłem: „Śladami Dr. Jalkowskiego założyciela pierwszego ogrodu działkowego w Grudziądzu”

Blisko 100 osób miłośników rekreacji rowerowej odpowiedziało pozytywnie na propozycję Zarządu ROD „Relaks-Storczyk” w Czechowicach-Dziedzicach i wzięło udział w II Ogrodowym Pikniku Rowerowym – imprezie towarzyszącej obchodom Dni Czechowic-Dziedzic w 2017r.. Warto było tego dnia pokonać ok. 25 kilometrów, bo na zakończenie przygotowano konkurs z wiedzy o rodzinnych ogrodach działkowych, a uczestnikom rozdano nagrody. 

Bardzo popularną formą rekreacji, która zyskuje na popularności stają się spływy kajakowe. W ubiegłym roku działkowcy z ROD „1-go Maja” w Łaziskach Górnych popłynęli kajakami doliną Małej Panwii pierwszy raz. Obszar ten obejmuje jedną z najbardziej naturalnych rzek nizinnych w granicach województwa opolskiego. Decyzja o ujęciu spływu w grafiku rocznych wyjazdów wycieczkowo-rekreacyjnych zapadła jednomyślnie. Jak mówią działkowcy z ROD „Związkowiec” w Bydgoszczy, którzy w tym roku zorganizowali „Spływ kajakowy rzeką Brdą”, rekreacja i obcowanie z przyrodą nie tylko na działce. Działkowcy zapraszają do ogrodów mieszkańców, a także są znakomitymi organizatorami wspólnych aktywności. Do udziału w  spływie bydgoskich działkowców zgłosiło się ponad 30 osób, a najmłodszy miał 5 miesięcy. Trasa spływu wyniosła ok 13 km i rozpoczynała w miejscowości Tryszczyn gdzie znajduje się tama elektrowni wodnej. 

Fot. Spływ kajakowy działkowców z ROD „Związkowiec” w Bydgoszczy

Funkcjonowanie ogrodów to dziś niemal jak zarządzanie przedsiębiorstwem, a przy tym podkreślić należy, że zarządy pełnią często swoje funkcje na zasadach wolontariatu, poświęcając swój czas, energię i siły. Tym bardziej szkoda, że tak wiele cennych inicjatyw, które podejmują obecnie ogrody działkowe nie przebijają się do serwisów informacyjnych i gazet, które często wolą przedstawiać stereotypowy i zaściankowy obraz sugerujący, ze działkowiec to taki ktoś, kto od wielu lat uprawia eko marchewkę w centrum miasta blokując jego rozwój. Takie prezentowanie działkowców ma daleko idące konsekwencje w postaci kolejnych planów likwidacji ROD w planach zagospodarowania przestrzennego miast. Tymczasem wystarczy przyjrzeć się temu, co dzieje się w ogrodach, by przekonać się, jak żyją współczesne ogrody, jak wiele cennych inicjatyw ma tu swoje miejsce i jak mocno integrują się one z lokalną społecznością i znakomicie jej służą wypełniając wiele potrzeb.

AH                                                       

Powrót