Rodzina
Zdrowie
Ekologia
Edukacja
Wypoczynek

Szukaj

Dziennik Trybuna: Władza w rękach działkowców, czyli demokracja w ROD - 22.01.2016

Pierwsza połowa nowego roku to okres intensywnej pracy dla wszystkich zarządów ROD. Zanim warunki pogodowe pozwolą na rozpoczęcie sezonu działkowego i zaczną się intensywne prace na ogrodowych grządkach, trawnikach i w sadach, każdy ROD najpóźniej do 15 maja musi zająć się opracowaniem planu działalności ogrodu w bieżącym roku, jak również rocznym podsumowaniem swojej pracy.

Ostatnie lata były dla środowiska działkowego niezwykle trudne. Grunty ogrodów działkowych są niezwykle łakomym kąskiem, stąd już chyba nikogo nie dziwią pozorowane pod różnymi pretekstami zajadłe ataki na ogrody, działkowców i Związek. Lobby deweloperskie przy współudziale różnych środowisk prawno-politycznych nie ustaje w wysiłkach przejęcia kontroli nad terenami ogrodów, szczególnie tych położonych w miastach, a także nad rozbiciem broniącego działkowców Związku. To właśnie wspólnym wysiłkiem społeczności ogrodowej, zjednoczone w ogólnopolskim stowarzyszeniu PZD, udało się pokonać wszelkie trudności i piętrzące się problemy, których zasadniczym celem było rozbicie środowiska działkowego i zagarnięcie wartych miliony złotych gruntów ROD. Dzięki jedności i walce pod egidą silnej i cieszącej się ogromnym społecznym poparciem organizacji PZD, działkowcy mogą dziś mówić o zwycięstwie demokracji i bardzo dobrej sytuacji prawnej swojej, jak i ogrodów działkowych. Rok 2016 ma zatem szansę stać się niezwykle ważny dla dalszego rozwoju rodzinnych ogrodów działkowych i przełomowym, jeśli chodzi o ich unowocześnianie i otwarcie na coraz bardziej widoczne i sygnalizowane potrzeby całego społeczeństwa. Dlatego, choć za oknami mróz, śnieg i słota, to pracy w ogrodach działkowych nie brakuje. Trwają bowiem aktywne przygotowania do kampanii walnych zebrań sprawozdawczych w ogrodach.

Czym jest walne zebranie?

To najwyższy organ rodzinnego ogrodu działkowego i w zakresie swoich kompetencji podejmuje najistotniejsze decyzje dotyczące funkcjonowania całego ogrodu. Jest przejawem związkowej demokracji w funkcjonowaniu rodzinnych ogrodów działkowych. W świecie, w którym rządy światowych mocarstw wydają miliony dolarów i euro, by w krajach opresyjnych, gdzie brakuje swobody i wolności wypowiedzi, krzewić demokrację, działkowcy stworzyli system, który może być przykładem obywatelskiej demokracji w najprostszej i najbardziej zgodnej z ideałami formie, jaka może być. Związek nie musi organizować sondaży ani głosowań, by wiedzieć, jaka jest opinia społeczności na dany temat i co jest dla niej priorytetowym działaniem. W ogrodzie działkowym władza należy bowiem do działkowców. To nie Związek, nie prezesi, ale sami użytkownicy działek w ROD decydują o tym, jak będzie rozwijał się i funkcjonował ich ogród działkowy, a także oceniają jego dotychczasowe działanie. Zarząd ROD jest wykonawcą decyzji walnego zebrania (lub konferencji delegatów), a więc aby mógł zarządzać ogrodem, musi mieć do tego podstawy w postaci uchwał tego organu. Jak mówi § 57 „w ROD posiadającym ponad 300 członków  zwyczajnych lub składającym się z kilku terenów, zamiast walnych zebrań, mogą odbywać się konferencje delegatów”. Termin, w jakim organizowane są walne zebrania określa statut PZD, który w § 59 wskazuje, że muszą się one odbyć nie później niż do 15 maja. Chodzi bowiem nie tylko o podsumowanie ubiegłorocznej działalności, ale przede wszystkim o określenie priorytetów bieżących działań i ustalenie opłat, które zapewnią im ich sfinansowanie. Stąd zwlekanie z organizacją walnych zebrań nie służy przede wszystkim samym ogrodom działkowym.

Decyduje większość

Ustawa o ROD, która weszła w życie 19 stycznia 2014 r., rozłączyła kwestię członkostwa w stowarzyszeniu z prawem do działki, zachowując oczywiście konieczność partycypowania wszystkich działkowców w kosztach utrzymania ogrodu. Związek dostosował statut i regulamin ROD do obowiązującego prawa, dlatego też zgodnie z § 56 ust. 2 statutu PZD prawo uczestniczenia w walnym zebraniu mają wyłącznie członkowie PZD. Ten, kto chce uprawiać działkę w ROD, a nie chce być członkiem PZD, nie musi nim być. Wśród ogrodowej społeczności są więc i tacy działkowcy, którzy nie chcą mieć wpływu na losy ogrodu, w tym na ustalanie wysokości opłat  czy innych równie ważnych spraw. Dlatego osoby te nie należą do PZD i nie uczestniczą w podejmowanych podczas walnych zebrań decyzji, ale zobowiązani są do ich respektowania i wypełniania.

Każdy członek PZD otrzymuje informację pisemną o terminie, miejscu, porządku obrad walnego zebrania (konferencji) oraz miejscu i terminie wyłożenia do wglądu materiałów sprawozdawczych co najmniej 14 dni przed zaplanowaną datą walnego zebrania. Należy pamiętać, że prawa członkowskie wykonuje się osobiście (§ 14 ust. 2 statutu PZD), dlatego nie jest dopuszczalne zastępstwo członka PZD w czynnym udziale w walnym zebraniu sprawozdawczym (konferencji delegatów). Wszystkie zarządy ROD zobowiązane zostały do przygotowania imiennych list członków PZD w ROD oraz bezwzględnego czuwania nad tym, by w zebraniu wzięły udział wyłącznie osoby uprawnione.

Aby walne zebranie było ważne w pierwszym terminie, musi wziąć w nim udział ponad połowa  członków PZD danego ROD. Jeśli w wyznaczonym terminie nie będzie obecnych ponad 50% członków PZD w ROD, to walne zebranie odbędzie się w drugim terminie, jeżeli zaproszeniu na zebranie podano możliwość odbycia go w drugim terminie i pouczono członków o tym, że uchwały podjęte w drugim terminie są ważne i obowiązują bez względu na liczbę obecnych na zebraniu. To swego rodzaju szansa na to, by ci, którzy zignorowali pierwszy termin i nie przyszli na organizowane spotkanie, nie blokowali rozwoju i działalności całego ogrodu.

 

Kierunki działania

Jako najwyższy organ rodzinnego ogrodu działkowego, walne zebrania w zakresie swoich kompetencji podejmują najistotniejsze decyzje dotyczące funkcjonowania całego ogrodu. Ponadto walne zebranie musi uchwalić wysokość opłat ogrodowych oraz określać termin ich uiszczenia i przyjmować uchwały w sprawie każdego zadania inwestycyjnego lub remontowego w ROD. Podczas spotkania działkowcy będą również mieli okazję do zapoznania się z aktualnymi problemami Związku, a w szczególności z programem PZD na całą kadencję uchwalonym na XII Krajowym Zjeździe Delegatów PZD i wynikającym z niego otwarciem ogrodów, pozyskiwaniem środków z funduszy europejskich oraz krajowych i rozwojem ROD. Podejmowane decyzje mają niebagatelne znaczenie dla rozwoju i funkcjonowania ogrodu. Warto, by uczestniczyło w nich jak najwięcej członków PZD w ROD.

Opłaty ogrodowe

Jedną z najważniejszych spraw uchwalanych na walnych zebraniach jest wysokość opłaty ogrodowej. Zapewnia ona sprawne funkcjonowanie ogrodu przez cały rok i musi ponosić ją każdy użytkownik działki w ROD. Dzięki ustawie o ROD koszty finansowania ogrodu i przynależności do PZD zostały rozdzielone i ponoszone przez działkowców koszty stały się znaczniej bardziej zrozumiałe i przejrzyste dla wszystkich użytkowników ROD. Zarząd przygotowując na walne zebranie proponowaną wysokość opłaty ogrodowej, sumuje prognozowane wydatki związane z funkcjonowaniem ROD – koszty energii, zużycia wody w części wspólnej ogrodu (np. oświetlenie alejek, świetlicy itp.),  wywóz odpadów komunalnych i zielonych, zarządzanie ROD, ochrona, konserwacje i remonty infrastruktury, koszty prac porządkowych, podatki i opłaty. Sumę planowanych wydatków dzieli się przez ilość m2 pod działkami. Składniki opłaty ogrodowej są prezentowane wszystkim obecnym na walnym zebraniu działkowcom,  bo według tego zarząd ROD będzie musiał rozliczyć się przed członkami PZD na kolejnym walnym zebraniu oraz przed wszystkimi działkowcami nie później niż do 1 lipca przedstawiając informację finansową za poprzedni rok  (art. 33 ust. 3 i 4 ustawy o ROD). Cele, na jakie może być uchwalona opłata ogrodowa, określa dokładnie art. 33 ust. 2 ustawy o ROD. To niezwykle ważne, bowiem uchwalone przez walne zebranie opłaty obowiązują wszystkich działkowców w ROD, a nie tylko członków PZD. Dobra wiadomość jest zaś taka, że opłata ogrodowa przypisana jest do działki i wnosi się ją raz w roku, niezależnie od tego ilu użytkowników zmienia się w ciągu roku na danej działce. Istotnym aspektem jest też to, że o zmianie wysokości opłat ogrodowych Zarząd ROD musi poinformować wszystkich działkowców w ROD. Zawiadomienia dokonuje się poprzez zamieszczenie informacji w miejscu umożliwiającym każdemu działkowcowi zapoznanie się z nią, a w szczególności poprzez zamieszczenie jej na tablicach ogrodowych lub stronie internetowej ROD (§ 146 ust. 1 statutu PZD) co najmniej na 14 dni przed uchwalonym na walnym zebraniu terminem wnoszenia opłat, nie później jednak, niż do końca miesiąca poprzedzającego ten termin. W kontekście finansowym warto też przypomnieć, że czym innym jest opłata ogrodowa, a czym innym składka członkowska za przynależność do PZD. Walne zebranie decyduje tylko o tej pierwszej, nie może zaś określać wysokości składki członkowskiej za przynależność do PZD. Wynosi ona 6 zł na rok, a jeżeli oboje małżonkowie należą do Związku to płacą po 3 zł każdy. Praktycznie więc rodzina działkowców płaci 6 zł bez względu na to czy członkiem Związku jest jedna osoba, czy dwoje. I warto dodać, że całość wpłaconej składki pozostaje w ogrodzie i jest  wykorzystana na cele statutowe.

Zmieniamy oblicze ROD

Biorąc pod uwagę aktualny stan zagospodarowania rodzinnych ogrodów działkowych, oczywistym jest, że wiele z nich wymaga jeszcze sporo pracy, gdyż nadal nie posiadają podstawowej infrastruktury, takiej jak sieć wodociągowa, energetyczna czy budynki administracyjne. Dlatego też konieczne jest, aby działkowcy, na walnych zebraniach członków PZD, przyjmowali uchwały o przeprowadzenie określonych zadań remontowo – inwestycyjnych.

W obliczu niknącej w miastach zieleni i coraz wyższego poziomu zanieczyszczenia,  nieustająco rośnie rola i znaczenie ogrodów działkowych, które stają się nie tylko płucami miast, ale też miejscem wypoczynku, rekreacji, nauki i spędzania wolnego czasu dla społeczności lokalnej. Ich zmieniające się oblicze, a przede wszystkim unowocześnianie ogrodów poprzez długofalowe inwestowanie w infrastrukturę sprawia, że bardziej niż kiedykolwiek ogrody działkowe są w centrum uwagi samorządów i społeczeństwa miast.

Inwestycje to nie tylko uchwały podjęte na walnych zebraniach, ale i finanse. W wielu przypadkach działkowcy to ludzie niezamożni, emeryci, renciści oraz młode małżeństwa „na dorobku”, których nie stać na przeprowadzenie wszystkich niezbędnych prac w ogrodach. Dlatego też przy realizacji inwestycji i remontów, zarządy ROD winny angażować do pomocy gminy. Zwłaszcza, iż obecnie obowiązująca ustawa z dnia 13 grudnia 2013 roku o rodzinnych ogrodach działkowych wskazuje, iż gminy mogą udzielać stowarzyszeniom ogrodowym dotacji celowych z budżetu tej gminy, w szczególności na budowę lub modernizację infrastruktury ogrodowej, jeżeli wpłynie to na poprawę warunków do korzystania z ROD przez działkowców lub zwiększy dostępność społeczności lokalnej do tego ROD. O dobre i potrzebne inwestycje dla ogrodów działkowych można zawalczyć także poprzez zgłaszanie swoich projektów w ramach budżetów obywatelskich. O ich realizacji decydują nie samorządy, a sami mieszkańcy danego miasta czy gminy. Miasto przeznacza środki, ale także gwarantuje ich właściwe wydanie, co oznacza, że działkowcy nie muszą martwić się o przygotowanie całej inwestycji, zaawansowane i kosztowne projekty, czy kwestie związane z wyłonieniem wykonawcy. Na konkretną inwestycję w ROD można z budżetu obywatelskiego otrzymać nawet pół miliona złotych.

 

Rzeka pieniędzy

Ogromną szansą, z której winny skorzystać ogrody działkowe są również środki unijne. Szanse i możliwości otrzymania dofinansowania z Unii Europejskiej dla działkowców i rodzinnych ogrodów działkowych są naprawdę duże. W latach 2014-2020 Unia Europejska przeznaczyła dla Polski 82,5 mld euro, co sprawia, że jesteśmy największym beneficjentem pomocy unijnej. To sprawia, że także przed ogrodami działkowymi otwierają się nowe możliwości oraz szansa na ogromny rozwój i przeobrażenie ROD. Korzystając z różnych programów można zrealizować szereg ważnych dla rozwoju ogrodów projektów. Dotacje unijne można uzyskać w programach o charakterze ogólnokrajowym, a także z 16 programów regionalnych. Największe szanse na uzyskanie dotacji mają działania zmierzające do podnoszenia standardów ekologicznych otoczenia, ochrony środowiska przyrodniczego i składników przyrody, przywracanie społeczności i przyrodzie terenów zdegradowanych oraz ogólna poprawa warunków bytowych. Są to inicjatywy wpisujące się w działalność statutową PZD. Możliwości otrzymania dotacji są inne w każdym województwie, ponieważ to ograny samorządu samodzielnie określają obszary działań, które przyczynią się do rozwoju danego regionu. Dlatego też konieczne jest zebranie szczegółowych informacji o lokalnych programach, procedurach oraz o niezbędnych dokumentach, które powinny być przygotowane przy składaniu wniosku o dotację ze środków unijnych.

Dzięki inwestycjom nie tylko poprawia się funkcjonalność i wygląd ROD, ale także ich dostępność.  To wszystko razem pozwala na otworzenie części wspólnej ogrodów dla osób zamieszkujących otaczające tereny, aby nie tylko działkowcy, ale również mieszkańcy miast mogli cieszyć się pięknem przyrody i jej aspektami wypoczynkowymi, zdrowotnymi czy edukacyjnymi.

Ogrodowa demokracja

 „Zbierzesz, co posiejesz” – to ponadczasowe powiedzenie, które nabiera nowego znaczenia w obliczu zbliżającej się kampanii walnych zebrań.  Ze względu na powagę podejmowanych podczas tych zebrań decyzji i uchwał, powinno w nich uczestniczyć jak najwięcej działkowców. Warto zatem zadbać o odpowiednie warunki, terminowe i prawidłowe zawiadomienie oraz wykorzystać wszystkie inne możliwości, by zachęcić członków PZD do udziału w walnym zebraniu. Związek już teraz intensywnie przygotowuje zarządy ROD do tego zadania poprzez liczne szkolenia i broszury informacyjne. Prezydium KR PZD przygotowało m.in. „Wytyczne w sprawie przeprowadzania walnych zebrań sprawozdawczych w ROD”, które dostępne są na stronie internetowej: www.pzd.pl , a także zostały opublikowane w Biuletynie Informacyjnym 01/2016. Ponadto Krajowa Rada PZD  zadecydowała o wydaniu broszury zawierającej wspomniane wytyczne oraz wzory druków i dokumentów. Książeczki, które zostały wydrukowane w nakładzie 20 tys. trafią bezpośrednio do zarządów rodzinnych ogrodów działkowych.

Zamiast narzekać, że w ogrodzie nie ma prądu, a woda każdej wiosny stoi nie tylko w ogrodowych alejkach, można wziąć sprawy w swoje ręce i wskazać priorytetowe działania, jakimi powinien zająć się zarząd ROD w ciągu najbliższego roku. Każdy, kto ma działkę w ROD i jest członkiem PZD powinien uczestniczyć w walnym zebraniu sprawozdawczym, by móc decydować o działalności swojego ogrodu. To nie nudny i absorbujący obowiązek, ale przywilej, którym nie wszyscy mogą się cieszyć. Ten kto rezygnuje z bycia częścią ogólnopolskiego stowarzyszenia PZD sam na własne życzenie rezygnuje z kształtowania polityki swojego ROD i ogranicza się jedynie do kilkuset metrów swojej działki. Corocznie organizowane walne zebrania sprawozdawcze pozwalają budować między członkami PZD więź i tworzyć wspólnotę, która bierze na siebie  odpowiedzialność za podejmowane decyzje i ich wpływ na rozwój ogrodu i zadowolenie jego użytkowników. Działkowa demokracja zaczyna się właśnie tam w ogrodzie, podczas walnych zebrań sprawozdawczych.

Powrót

Copyright © 2024 Polski Związek Działkowców All rights reserved.