Szukaj

Ogrody działkowe w Polsce - 30.04.2014

Prof. dr hab. Kazimierz Wiech – Kolegium Redakcyjne miesięcznika „Działkowiec”,  Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

 

Rys historyczny

Powstanie ogrodów działkowych na ziemiach polskich miało te same źródła co w całej Europie. Światli ludzie w XIX wieku wymyślili, jak pomóc niezamożnym rodzinom miejskim. Ówczesne władze miast organizowały ogrody działkowe dając ludziom działki, aby mogli oni produkować na nich owoce i warzywa na własne potrzeby. Pierwszym na ziemiach polskich był ogród im. Powstańców Wielkopolskich w Koźminie Wielkopolskim, bo dokumenty świadczące o jego istnieniu sięgają drugiej połowy XVIII wieku, jednak w Polsce za prekursora ogrodnictwa działkowego uznaje się ogród „Kąpiele Słoneczne” w Grudziądzu, którego forma organizacyjna była zbliżona do dzisiaj obowiązującej. Ten ogród powstał w 1897 r. Oba ogrody istnieją do dnia dzisiejszego w tym samym miejscu.

Ogrodów przybywało w miarę, jak wzrastało zapotrzebowanie na działki ze względu na sytuację społeczno-ekonomiczną, a także warunki prawne dla funkcjonowania ogrodów. W 1939 r. w Polsce ogrody zajmowały 3050 ha, na których było 49 tysięcy działek. W okresie okupacji podczas II Wojny Światowej ogrody spełniały przede wszystkim funkcje aprowizacyjną. Taką funkcję również spełniały po wojnie, bo w wyniszczonym kraju brakowało żywności. Największy rozwój ogrodów, niespotykany nigdzie na świecie, datuje się na lata 80 - te XX wieku. Zła sytuacja ekonomiczna w kraju spowodowała ogromne zapotrzebowanie na działki. Z drugiej strony ogrody otrzymały największe wsparcie – swoją własną niezależną organizację PZD. W ciągu kilku lat w Polsce zbudowano ogrody na pow. około 14 tysięcy hektarów, w których działki otrzymało 365 tysięcy rodzin. Dzisiaj w Polsce jest 4929 rodzinnych ogrodów działkowych, na powierzchni 43 tysięcy 350 hektarów. W ogrodach tych jest ponad 965 tysięcy działek. W miastach jest około 85% wszystkich ogrodów w Polsce.

W 2011 roku PZD przeprowadziło bardzo szerokie badanie wśród użytkowników działek. Wyniki są dość zaskakujące. Okazuje się, że aż 37,22% użytkowników działek nie osiągnęło 50 lat życia. Kolejne 37,66% jest w przedziale od 50 do 65 lat. Tylko jedna czwarta użytkowników działek jest w wieku emerytalnym. Jest to bardzo duża zmiana, bowiem jeszcze kilkanaście lat temu emeryci stanowili połowę wszystkich użytkowników działek. Teraz w Polsce obserwuje się bardzo duże zainteresowanie działkami młodych rodzin. To dla wielu jedyna możliwość wychowywania dzieci w kontakcie z przyrodą, to też jedyna możliwość spędzania wolnych dni i urlopów. Wreszcie jest to miejsce produkcji zdrowej żywności dla dzieci, ale także miejsce, gdzie dziećmi mogą zajmować się dziadkowie.

Podstawy prawne funkcjonowanie ROD

Realizacja społecznych i ekologicznych funkcji ogrodnictwa działkowego wymaga stworzenia odpowiednich zabezpieczeń prawnych. Wiele ogrodów położonych jest na atrakcyjnych gruntach, które często postrzegane są przez pryzmat ich walorów ekonomicznych. Taka perspektywa rodzi liczne zagrożenia dla istnienia ogrodów w miastach. Stąd potrzeba specjalnej ustawy, normującej funkcjonowanie i ochronę ogrodów działkowych. Dostrzeżono to już w okresie międzywojennym, kiedy prace nad projektem ustawy zostały przerwane w 1939 r. Po wojnie zostały one wznowione i wydano dekret w 1946 r. Kolejnym aktem była ustawa z 1949 r., która pozbawiła ruch działkowy samodzielności i samorządności. Dopiero na fali ruchów społecznych, związanych z powstaniem "Solidarności", środowisko działkowców doprowadziło do uchwalenie ustawy w 1981 r., która przyczyniła się do ogromnego rozwoju ogrodnictwa działkowego. Po zmianach społeczno – gospodarczych w 1989 r. pojawiły się nowe problemy i zagrożenia. Odpowiedzią na te wyzwania była ustawa z 2005 r.

Dzisiaj w Polsce obowiązuje nowa ustawa z dnia 13 grudnia 2013 roku o rodzinnych ogrodach działkowych. Została opracowana przez organizację polskich działkowców, wsparta prawie milionem podpisów i przedłożona jako projekt obywatelski. Ustawa zabezpiecza istnienie i rozwój ogrodnictwa działkowego poprzez rozwiązania wdrożone na trzech płaszczyznach.

Po pierwsze, ustawa stworzyła optymalne warunki prawne dla działkowców i ogrodów, zasadniczo wzmacniając ich pozycję prawną. Osiągnięto ten cel głównie poprzez nadanie konkretnych uprawnień i przywilejów, a zwłaszcza praw do gruntów i wypracowanego majątku oraz udogodnień finansowych. W efekcie każdy działkowiec jest traktowany jako pełnoprawny podmiot, korzystający z szerokiego zabezpieczenia swoich praw i interesów.

Po wtóre, ustawa wprowadziła mechanizmy ochrony przed najpoważniejszymi zagrożeniami dla istnienia ogrodów i praw działkowców. Reguluje zwłaszcza kwestię likwidacji ogrodów, określając zasady usuwania ogrodów głównie z przestrzeni miejskiej. Zasadniczym wymogiem likwidacji jest przydzielenie terenu zastępczego z odtworzoną infrastrukturą oraz wypłata odszkodowań dla działkowców. Dzięki temu stworzono optymalne warunki do rozwoju miast z zachowaniem substancji ogrodów i praw działkowców.

Po trzecie wreszcie, ustawa stworzyła silne ramy organizacyjne dla funkcjonowania ogrodnictwa działkowego. Większość działkowców i ogrodów skupiona jest w Polskim Związku Działkowców - ogólnopolskiej, samodzielnej i samorządnej organizacji społecznej. Podstawowym celem Związku jest prowadzenie ogrodów oraz reprezentowanie i obrona praw działkowców. PZD dba więc o praktyczną realizację gwarancji zapisanych w ustawie. Przeciwdziała wszelkim próbom naruszania interesów działkowców poprzez rozmaite działania, a zwłaszcza legislacyjne, sądowe i administracyjne. W szczególności PZD broni istnienia ogrodów przed zakusami rozmaitych inwestorów dążących do likwidowania ogrodów pod cele ściśle komercyjne. Ponadto Związek prowadzi szeroką działalność inwestycyjną, oświatową i medialną, zapewniając rozwój polskiego ogrodnictwa działkowego.     

Jak zatem widać ustawa kompleksowo unormowała najważniejsze sprawy dotyczące ogrodnictwa działkowego. Z jej dobrodziejstw korzysta blisko milion polskich rodzin. Ustawa została dobrze przyjęta przez działkowców i ogrody. Chroni bowiem ich prawa i interesy. Jest to obecnie szczególnie ważne, gdyż tereny ogrodów stanowią przedmiot pożądania wielu środowisk politycznych i ekonomicznych. Ustawa stoi na przeszkodzie zamiarom likwidacji ROD wyłącznie ze względów komercyjnych. Dlatego ustawa spotyka się z kolejnymi nieuzasadnionymi atakami. Stąd dzisiaj jednym z najważniejszych zadań Związku jest nie tylko wdrożenie ustawy w życie, ale jej obrona przed próbami uchylenia.

Produkcja sadownicza ogrodów działkowych.

Trudno dokładnie oszacować rozmiar produkcji ogrodniczej ogrodów działkowych. Prawdopodobnie wynosi on nie więcej niż 10% całkowitej produkcji owoców i warzyw w Polsce. Produkcja ogrodnicza uzyskana na działkach odbywa się zgodnie z integrowaną ochroną roślin (IPM) oraz metodami ekologicznymi, są zatem chętnie spożywane, gdyż postrzega się je jako wolne od metali ciężkich, szkodliwych związków azotowych oraz pozostałości po pestycydach. Wielu spośród właścicieli działek uprawia warzywa i owoce na własne potrzeby, jednak rośnie grupa osób, dla których działka to nie tylko aktywność, ale miejsce relaksu po codziennej, często fizycznej pracy, a także przestrzeń do spotkań z przyjaciółmi i organizacji imprez.

Pozytywny wpływ ogrodów działkowych na jakość życia w wielkim mieście

Poprawa mikroklimatu na obszarach zurbanizowanych

W centrach wielkich miast znajduje się ponad 4600 ogrodów działkowych, będących prawdziwymi „obszarami zieleni” czy „zielonymi płucami”, które charakteryzuje różnorodność struktury i kompozycji gatunków.

Powinniśmy pamiętać, że 50 – letnie drzewo zaspokaja potrzeby tlenowe jednego człowieka (tyle samo tlenu produkuje rocznie 3 – 4 akry trawnika). W jednym ogrodzie działkowym w Krakowie znajduje się 150 pojedynczych działek, o całkowitej powierzchni około 4 hektarów, na których rośnie 600 drzew owocowych, 3000 krzewów owocowych, a także trudna do policzenia ilość drzew i krzewów ozdobnych, bylin i roślin sezonowych. Wyprodukowana przez nie energia, będąca efektem wchłaniania CO₂, jest następnie dostarczana drobnoustrojom glebowym (10 000 gatunków bakterii oraz 3000 gatunków grzybów). 

 

Wiele drzew i krzewów, uprawianych w ogrodach działkowych, obniża temperaturę powietrza w okolicy o około  2 – 3 ⁰ C, co daje uczucie komfortu osobom znajdującym się na jego terenie.

Metody ochrony gleby na działkach

Gleba jest podstawą produkcji ogrodniczej w każdej dziedzinie rolnictwa, również w ogrodach działkowych. W Polsce działki były często planowane i tworzone na nieużytkach, a także terenach dawniej zajmowanych przez przemysł lub też zdewastowanych przez firmy budowlane. Dzięki działkowcom, pracującym na takich obszarach, były one stopniowo przywracane do użytku rolniczego. W minionych latach w Polsce, a także w innych europejskich państwach, zaobserwowano zmniejszoną ilość materii organicznej (próchnicy) w glebie (dla przykładu w Niemczech średnia ilość próchnicy w glebie spadła o około 20 %.). W tej sytuacji, ogrody działkowe odgrywają istotną rolę, jako miejsca, gdzie produkowana jest próchnica, a gleba jest chroniona przed procesem erozji. 

300 m² działka produkuje około 10 m³ produkuje organiczne odpady, które po dalszej obróbce dają w przybliżeniu 0,8 m³ kompostu, zawierającego około 30 kilogramów czystych składników odżywczych dla roślin.

Sposoby ochrony gleby, stosowane w ogrodach działkowych: 

•  płodozmian
•  sadzenie roślin okrywowych
•  dostarczanie kompostu, ściółkowanie,
•  uprawa roślin na zielony nawóz
•  utylizacja resztek organicznych

Ochrona bioróżnorodności na działkach 

Na obszarze, gdzie występuje wiele gatunków roślin, znalezienie rośliny żywicielskiej jest dla szkodników trudnym zadaniem, ze względu na wydzielaną przez nie mieszaninę zapachów (zapachowy kamuflaż). Co więcej, rośliny uprawiane w bliskim, zróżnicowanym sąsiedztwie, w gęstym, zielonym skupisku stanowią dla roślinożernych insektów barierę fizyczną, pośród której niełatwo jest chodzić/latać, a także znaleźć odpowiednią roślinę żywicielską (kamuflaż wizualny). Często zadanie to okazuje się niemożliwe.

Bioróżnorodność w ogrodach działkowych

Nikogo nie trzeba chyba przekonywać o potrzebie ochrony bioróżnorodności roślin i zwierząt na terenie ogrodów działkowych. Pomimo iż nie rozumiemy ważności poszczególnych roślin i insektów, nasza satysfakcja z powodu świadomości istnienia różnych gatunków na działce jest istotną “wartością dodaną”.

Powinniśmy też pamiętać:

„Im większa jest różnorodność gatunków i im więcej jest wzajemnych relacji pomiędzy roślinami, insektami i innymi organizmami, tym silniejsza, bardziej odporna i skrupulatna jest sieć tych wzajemnych oddziaływań”.

Z drugiej jednak strony, obecność różnych roślin, będących źródłem nektaru i pyłu kwiatowego sprawia, że działki są odwiedzane przez ogromną liczbę zapylaczy, takich jak pszczoły miodne oraz inne gatunki dzikich pszczół, jak również inne owady (pasożyty i te, które żywią się szkodnikami), które po skonsumowaniu odpowiedniej ilości nektaru i pyłku oraz wyprodukowaniu optymalnej liczby jaj będą poszukiwać dobrego miejsca dla swojego potomstwa w koloniach mszyc, wewnątrz ciał gąsienic, larw oraz poczwarek innych insektów, by zredukować ich liczbę. Nie powinno nas dziwić, że w ogrodzie bez “smrodu pestycydów” poziom pasożytowania dokonywanego przez larwy kruszynki i inne pasożyty, żywiące się jajami motyli  rodziny brudnicowatych wynosi 90%.

Te same pasożyty niszczą również ogromną liczbę jaj, składanych przez inne szkodniki, takie jak motyle z rodziny zwójkowatych, piętnówka kapustnica, a także bielinek kapustnik. Inny, ważny pasożyt Cotesia glomerata zabija 50 – 90% larw bielinka kapustnika i spokrewnionych z nimi C. rubecula, 20 - 40% bielinka napnika i 20 - 40% ich gąsienic. Pasożytująca larwa Diadegma fenestralis zabija rocznie 70 - 90% s gąsienic, podczas gdy drapieżna larwa muchy, podczas swojego życia, trwającego 4 tygodnie, konsumuje ponad 1000 mszyc. Chrząszcze z rodziny biegaczowatych, które penetrują glebę każdej działki, zabijają trudną do oszacowania liczbę jaj insektów, larw, poczwarek oraz mszyc, które spadają z roślin.

Możemy stwierdzić, że z powodu pożytecznych owadów i innych biotycznych i antybiotycznych czynników każdego roku następuje redukcja około 95% insektów, znajdujących się w różnych stadiach rozwoju. Pomimo dużej aktywności pożytecznych owadów, ta ogromna śmiertelność szkodników nie jest wystarczająca i wciąż są one w stanie dokonać znacznych szkód w uprawianych roślinach. Nie dzieje się to zbyt często. Jedynie nieliczne pośród tysięcy insektów są w stanie tego dokonać. Bardzo często ludzie przesadzają, uznając za szkodniki owady i roztocza, które w rzeczywistości nie są zagrożeniem dla plonów oraz rozwoju roślin.

Każdy działkowiec powinien zadać sobie następujące pytanie:

Co mieści się w obszarze mojej akceptacji, a co nie?

odpowiedź:

Jestem w stanie zachować jedynie 90% owoców, niech pozostałe 10% zostanie hojnie oddane innym organizmom.

Czym jest bioróżnorodność?

Wyobraźmy sobie otaczającą nas naturę jako wielkie puzzle, podzielone na niezliczoną ilość elementów. Trzeba wiedzieć, że są one znacznie bardziej skomplikowane, niż jakiekolwiek znane nam puzzle, a każda część tej naturalnej mozaiki jest powiązana z trudną do opisania liczbą gatunków, pasujących do siebie wzajemnie. Brak choćby jednego z elementów może doprowadzić do destrukcji tych skomplikowanych puzzli, co pociąga za sobą straty w uprawach, związane ze wzmożoną aktywnością gatunków takich jak: zwójki i kwieciaki.

Bioróżnorodność występująca na jabłoni:

• Na jednym liściu znajduje się około 50 szpecieli z rodzauj Eriophyes, znajdujących się w różnych stadiach rozwoju, 15 – 50 larw przędziorków, 1 – 3 larwy owadów drapieżnych
• Na każdej jabłoni może istnieć 30 – 50 kolonii mszyc (z każdej z nich wychodzi kilka tysięcy mszyc), owady składające jaja w liściach – 1/1000 liści, larwy ciem – 5%, gąsienice – 1/300 liści, kwieciak jabłonkowiec niszczy rocznie więcej niż 10% pąków kwiatowych (a niekiedy nawet 50%).

 

• Podtrzymywanie jak największego zróżnicowania gatunków roślin – sprawia, że liczba owadów roślinożernych jest ograniczana przez rosnącą liczbę pożytecznych owadów (drapieżników i pasożytów)
• Dostarczenie owadom dostępu do pożywienia – nektaru i pyłku kwiatowego, podnoszenie przez cały czas liczby zapylaczy oraz owadów pożytecznych
• Ochrona dzikich obszarów, porośniętych roślinnością – alternatywnych miejsc rozwoju pożytecznych organizmów, a także rzadkich, zagrożonych wyginięciem pięknych motyli i żuków
• Budowanie miejsc schronienia dla ptaków, ssaków – drapieżników  oraz niektórych innych gatunków zwierząt

 

Ochrona pożytecznych owadów

Obowiązkiem każdego działkowca powinna być ochrona pożytecznych owadów. Z każdym „szkodnikiem” powiązana jest większa bądź mniejsza liczba pasożytów i drapieżników, odgrywających kluczową rolę w zmniejszaniu liczby owadów niszczących rośliny.

Znaczenie niektórych drapieżników i pasożytów, żywiących się szkodnikami

Gatunki „szkodników”	Gatunki pasożytow i drapieżników	Znaczenie pasożytów                   i drapieżników
Kwieciak jabłkowiec (Anthonomus pomorum)	Pasożytnicze osy – pasożytują na ich larwach	+
Owocówka jabłkóweczka (Laspeyresia pomonella)	15 gatunków pasożytniczych os – żywią się larwami I jajami	+
Zwójki (Tortricidae)	Poand 30 gatunków pasożytniczych os	+++
Namiotnikowce (Yponomeutidae)	Ponad 20 gatunków larw pasożytniczych	+++
Roztocza	5 gatunkow drapieżników	+++
Mszyce	Wiele różnych gatunków pasożytów i drapieżników	+++
+ - niska ważność ++ - średnia +++ - wysoka ważność

 

IV. Rodzinne ogrody działkowe, a ochrona przyrody

Ochrona rzadkich insektów

Owady w Polsce stanowią około 60% - 85% wszystkich znanych zwierząt, występujących na terenie kraju. Pośród nich 17% - 36% zostało wpisanych na listę gatunków zagrożonych. W polskiej „czerwonej księdze” zagrożonych i chronionych gatunków jest ich 2173. Część  można spotkać w ogrodach działkowych. Pośród nich znajdują się żuki z rodziny biegaczowatych – drapieżniki żywiące się rozwiniętymi owadami.

W pniach i gałęziach starych drzew ma miejsce rozwój rzadkich insektów, należących do rodziny kózkowatych, zatem wiekowe drzewa powinny zostać objęte szczególną ochroną, gdyż ich obecność jest konieczna z punktu widzenia ochrony środowiska.

Również wszelkie rodzaje trzmieli zostały wpisane na listę chronionych zwierząt. Ich liczba w Polsce na przestrzeni ostatnich lat dramatycznie spadła. Ogrody działkowe stały się dla nich wygodnym miejscem do życia, na co wpływ miała obfitość pożywienia, jak również dużej liczby wygodnych miejsc do tworzenia gniazd.

Ochrona rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków roślin

W Polsce przynajmniej 219 gatunków znajduje się na liście chronionych roślin. Jedną z metod ich ochrony jest zachęcanie działkowców do ich uprawiania. Wiele rzadkich i zagrożonych gatunków roślin można znaleźć na działkach, jak również w innych małych ogrodach, które miasta kupiły od prywatnych właścicieli, lub wprost od ogrodów botanicznych. W takich przypadkach, ogrody działkowe odgrywają podobną rolę do tej, jaką pełnią ogrody botaniczne. Chronią gatunki roślin, których liczba spadła na przestrzeni ostatnich lat z powodu zmian, spowodowanych działalnością człowieka.

Gatunki roślin	Przykłady	uwagi
Miłek wiosenny (Adonis vernalis)	Łąki	Dość często można je znaleźć w sklepach i marketach
Zawilec wielkokwiatowy (Anemone sylvestris)	„
Obuwik pospolity (Cipripedium calceolus)	„	„
Sasanka łąkowa (Pulsatilla pratensis)	„	„
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris)	lasy	„
Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis)	„	„
Przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis)	„	„
Lilia złotogłów (Lilium martagon)	„	„
Pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris)
Arnika górska (Arnica montana)	Górskie łąki	„
Szafran spiski (Crocus scepusiensis)	„	„
Pełnik europejski (Trollius europaeus)	„	„

 

Tworzenie ogrodu dla motyli

Ogrody dla motyli stanowią atrakcyjną alternatywę wobec monotonnych ogrodów, których koncepcja kręci się wokół iglastych drzewek i krzewów. „Motylkowe rośliny” – nie tylko te, które są pożywieniem dla dorosłych motyli, lecz również takie gatunki, jak choćby pokrzywy, które dostarczają pokarmu gąsienicom, możemy je podzielić na następujące grupy: rośliny ozdobne często odwiedzane przez motyle (nagietek, aster, budleja, rozchodnik) oraz rośliny ozdobne często odwiedzane przez nocne ćmy (suchodrzew, wiesiołek, bieluń).

Badania prowadzone w kilku działkach na terenie Krakowa dowiodły, że ponad 40 gatunków motyli odwiedza ogrody działkowe w centrum miasta.

Gatunki	Liczba zaobserwowanych motyli	Okres
Paź królowej (Papilion machaon)	7	Maj - sierpień
Bielinek rzepnik (Pieris rapae)	47	Maj – sierpień
Listkowiec cytrynek (Gonepteryx ramni)	6	Lipiec – wiosna kolejnego roku
Modraszek ikar (Polyomnatus icarus)	10	Maj - lipiec
Perłowiec malinowiec (Argymnis paphia)	3	Czerwiec - sierpień
Rusałka admirała (Vanessa atalanta)	6	Maj - lipiec
Rusałka pawnik (Inachis Io)	4	Lipiec - wiosna kolejnego roku
Rusałka żałobnik (Nymphalis athyopa)	5	lipiec – wiosna kolejnego roku

Ochrona wartości kulturowych na terenie ogrodów działkowych

Ochrona starych odmian owocowych krzewów i drzew

Ogrody działkowe odgrywają w tej kwestii szczególnie istotną rolę. Uprawianie na działkach starych odmian (występujących jedynie lokalnie), które nie zostały umieszczone na liście gatunków rekomendowanych do uprawy owoców, chroni bioróżnorodność odmian z ich unikalnym smakiem i wartościami odżywczymi. Stare odmiany chronione właśnie w ten sposób, mogą być w przyszłości traktowane, jako specyficzny „bank genów”, stanowiący istotne źródło i punkt wyjścia do stworzenia nowych odmian. Jeden z podpunktów Umowy na rzecz ochrony Biologicznej Bioróżnorodności (ratyfikowanej przez Polskę) mówi o „konieczności ochrony wewnętrznej różnorodności i odmian roślin i zwierząt, w szczególności starych i lokalnych”. Na przestrzeni ostatnich lat daje się zaobserwować rosnącą grupę osób, poszukujących starych i często zapomnianych odmian jabłek (Złota Reneta, Szara Reneta, Grafsztynek, Kronselska, Glogierówka), gruszek (Złota Reneta, Szara Reneta, Grafsztynek, Kronselska, Glogierówka) oraz wiśni (Bladoróżowa, Kurzego, Wolska, Przybrodzka).

Hodowla dzikich zapylaczy (na przykład murarka ogrodowa)

Murarka ogrodowa jest jednym z najefektywniejszych zapylaczy. Można ją bezpiecznie chodować (jest to pszczoła bez żądła). Lista chronionych owadów zawiera prawie wszystkie gatunki trzmieli, które mogą znaleźć korzystne warunki dla swojego rozwoju na działkach. Mimo to, działki są również odwiedzane przez dzikie pszczoły (w Polsce występuje około 500 gatunków). Promujemy tworzenie dla nich „hoteli dla pszczół”.

Powrót do tradycyjnych metod uprawy i ochrony roślin

Stare, niekiedy zapomniane metody uprawy i ochrony roślin powinny być szeroko stosowane na terenie działek, ze względu na ich prostotę i łatwość ich użycia, jak również ze względu na to, że są bezpieczne dla ludzi.

Metody ochrony roślin, zalecane do stosowania w rodzinnych ogrodach działkowch:

- Uprawianie metodami higienicznymi – usuwanie resztek roślin po pieleniu jest w  szczególności istotne dla ochrony upraw przed groźnymi chorobami, które mogą dotknąć warzywa.

- odpowiednia data zasiewu, sąsiedztwo roślin, odpowiednia rotacja upraw

- metody mechaniczne – przycinanie pędów malin, zmniejszanie występowania wielu szkodników, takich jak korniki, czy muchy, budujące galasy na pniach

- używanie sztucznych okryć i różnego rodzaju plastikowych siatek i innych barier, chroniących rośliny przed niektórymi latającymi szkodnikami

- metody hodowli – odpowiednia selekcja odmian roślin (wprowadzanie roślin odpornych na działanie szkodników i choroby)

- metody biologiczne – stosowanie pożytecznych organizmów dla ochrony odmian roślin w szklarniach i pod sztucznymi okryciami

- metody biotechnologiczne – montowanie kolorowych, lepkich pułapek oraz pułapek zapachowych, które mają służyć monitorowaniu i wyłapywaniu szkodników

- używanie tylko zarejestrowanych pestycydów (np. na bazie czosnku i grejpfruta)

Budowanie etycznych postaw pośród działkowców                                                                    

Około 25% działkowców nadal stosuje chemiczne środki walki ze szkodnikami i chorobami, które nie odpowiadają ekologicznym/organicznym metodom, propagowanym przez nas, jako te właściwe. Wiele osób nie rozumie i nie jest w stanie docenić potrzeby ochrony środowiska. W magazynie „Działkowiec” przygotowaliśmy rekomendacje użycia odpowiednich środków, stanowiących substytut ochrony chemicznej, które są bezpieczne dla bioróżnorodności.

Tworzenie odpowiedniego sposobu myślenia

-          Kiedy stosujesz środki ochrony roślin, zawsze pamiętaj o własnym bezpieczeństwie i o bezpieczeństwie innych użytków działki

-          Pamiętaj, że chociaż działka jest twoim królestwem, twoi sąsiedzi posiadają takie samo prawo do spokoju i relaksu

-          Zawsze chroń rośliny przed szkodnikami i chorobami zgodnie z dziesięcioma przykazaniami użytkownika działki oraz zgodnie z rekomendacjami, wypływającymi z praktyki ochrony roślin

-          Zawsze wybieraj bezpieczne metody, kiedy decydujesz o ochronie upraw warzyw i owoców. Staraj się rezygnować z tych chemicznych.

-          Myśl o tych, których poczęstujesz swoimi warzywami i owocami, jak również o potencjalnych klientach, którzy je kupią. Twoje produkty powinny być źródłem wartości odżywczych, a nie resztek źle zastosowanych pestycydów

-          Podtrzymuje bioróżnorodność na swojej działce. Dbaj o jak najlepsze warunki rozwoju dla organizmów pożytecznych, które pomagają zmniejszyć liczbę szkodników, czego często sam nie jesteś świadom

-          Pamiętaj, że istnienie/życie każdego organizmu ma swój sens i w związku z tym może mieć pozytywny wpływ na jakość produkowanych przez ciebie warzyw i owoców

-          Obchodź się ze wszystkim co cię otacza z troską i dbałością. Pamiętaj o delikatnym podejściu do roślin, pamiętając, że twoje życie staje się lepsze, kiedy otaczają cię piękne ogrody o różnorodnej florze i faunie

-          Pamiętaj, że metody ochrony twoich upraw ulegają ciągłej ewolucji, wraz z rozwojem nauki i zmianami celów uprawy ogrodniczej

-          Nie zapominaj o ciągłej nauce i poprawie własnych kwalifikacji

 

Powrót